Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
17
państwowośćfederacyjną,bazującąnawłasnychtradycjachdemokra-
tycznychiutrwalonejsuwerenności.PołożeniewcentrumEuropybyło
ważnympowodem,dlaktóregoSzwajcariastałasiękrajemprzyciągają-
cymdziałaczypolitycznychopuszczającychziemiepolskie,aSzwajcarzy
udzielaliimschronieniapoklęscepowstańizrywównarodowych.Kon-
federacjaSzwajcarskabyłajednymzpierwszychpaństw,którenawiąza-
łyoficjalnestosunkidyplomatycznezPolskąpo1918roku37.Wagatego
aktupolegałanietylkonatym,żebyłatopierwszawdziejachwzajemna
instytucjonalizacjadyplomatyczna.Akttendostarczyłrównieżpewnego
rodzajulegitymizacjiiwsparciamoralnego,jakiegoSzwajcariaudzieliła
powracającejnamapęświatapolskiejpaństwowości,wciążnapotykają-
cejwwieluśrodowiskachEuropybarieręwyraźnegosceptycyzmu.Echa
pozytywnychsygnałówwobecPolskijakopełnoprawnegopaństwa,były
nośnetakżepodczasIIwojnyświatowej-Szwajcarzyzdołaliuniknąćin-
wazjiniemieckiejizachowaćpolitycznąniezależność38.Wczasiewojny
rządemigracyjnyRPutrzymywałwBernie,strategicznymisuwerennym
centrumeuropejskiejdyplomacji,swojąplacówkędyplomatyczną,ajej
chargéd)afairesadinterim,AleksanderŁadoś,byłtraktowanyprzezwładze
szwajcarskiejakopełnoprawnyposeł39.WażnedlaPolakówbyłoprzede
wszystkimwsparcie,jakiegoSzwajcarzy,pomimobrakuangażowaniasię
wwojnę,udzielilikilkunastutysiącompolskichżołnierzy,walczącychna
fronciezachodnimorazuchodźcomcywilnym,awtymŻydompochodze-
niapolskiego.PoupadkuFrancji,wczerwcu1940roku,rządSzwajcarii
zezwoliłnaprzekroczenieswojejgranicy2.DywizjiStrzelcówPieszych,
którąrozbrojono,oferującjejżołnierzomgodneprzetrwaniewjedynej
bezpiecznejprzystaninakontynencie.Wkładpolskichżołnierzydoszwaj-
carskiejgospodarkiorazwzmacnianieobronnościkrajuwwarunkachza-
grożeniaagresjąhitlerowskąstanowijedenzważniejszych,docenionych
37M.Andrzejewski,op.cit.,s.183.
38Tenkomentowanywświatowejliteraturzefenomeniumiejętnośćzachowania
niezależnościprzezSzwajcarięwczasiewojny,zyskałnaświecieliczneopracowa-
nia.WPolscenajczęściejcytowanąksiążkąjestopracowanieStephenaP
.Halbro-
oka.Vide,S.P
.Halbrook,Cel:Szwajcaria,passim.
39I.Kulikowska,AleksanderŁadoś-konsulgeneralnyIIRPwMonachium(1927-
1931),[w:]Wnieustannejtrosceopolskądiasporę.Studiahistoryczneipolitologiczne,
(red.),R.Nir,M.Szczerbiński,K.Wasilewski,GorzówWielkopolski2012,s.278.
