Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Pojęcieikonstrukcjaprawnaorganupaństwa
conajmniejkilkagruppoglądównatentemat3,tojednakżadnaznichnie
zakładamożliwościwystępowania(działania)wobrocieprawnymispołecz-
nympaństwa(jednostkiorganizacyjnej)perse.Wymaganejesttubowiem
istnieniepodmiotu(-ów),którychdziałaniamożnaprzypisaćsamejorgani-
zacji.Funkcjętakąpełnićmogąwyłącznieosobyfizyczne,którewświetle
występującychwdanejspołecznościregułmająkutemustosowneumoco-
wanie.Statusowychosóbfizycznychmożebyćróżny,podobniejakróżne
mogąbyćsposobyichumocowania.Jednąznajczęściejwystępującychwe
współczesnychpaństwachformumocowaniaosóbfizycznychdziałających
„zapaństwo”jestwłaśniekoncepcjaorganu.
Koncepcjaorganujestzatemściślepowiązanazinnąważnąkonstrukcją
normatywną,jakąjestjednostkaorganizacyjnawyodrębnionaiposiadająca
własną,tzn.wydzielonąodosóbfizycznych,podmiotowośćprawną.Każda
jednostkaorganizacyjnanależywistociedobytówabstrakcyjnych4,które
„istnieją”jedyniejakomniejlubbardziejzłożonezespoływięzi(relacji)
społecznychiprawnych,czy-jaktotrafnieująłT.Giaro-istnieją„mocą
prawniczejkonwencji”5.Abytaki„byt”mógłkorzystaćzeswejodrębnej
podmiotowości(jeślioczywiściewdanymsystemiejednostkatakaposiada
zdolnośćprawną),musimiećjakieśogniwazaczepionewświecierealnym.
Możnawięcskonstatować,żeelementemkonstrukcyjnymkażdejjednostki
organizacyjnejjestistnienieconajmniejjednegoorganu.Zdrugiejzaś
stronybezistnieniajednostekorganizacyjnychkoncepcjaorganuniemiałaby
sensu.Bardzodobrzeowązależnośćwidaćwodniesieniudopaństwastano-
wiącegoprzedmiotzainteresowanianiniejszychrozważań.
Jużwwysokorozwiniętychstrukturachpaństwowychstarożytnościwidać
byłowyraźniezalążkiwspółczesnychosóbprawnychiinnychjednostek
organizacyjnych,któretraktowanojakobytyprawne,odrębneodosóbfi-
3J.Wróblewski,Teorieosóbprawnych–zaryspodejściasemiotycznego(w:)Studiazprawacywil-
nego.Księgapamiątkowadlauczczenia50-leciapracynaukowejProf.dr.hab.AdamaSzpunara,
red.A.Rembieliński,Warszawa-Łódź1983,s.69in.;J.Frąckowiak,Osobyprawne(w:)System
PrawaPrywatnego,t.1,Prawocywilne–częśćogólna,red.M.Safjan,Warszawa2007,s.1006
in.
4W.Rozwadowski,Praworzymskie.Zaryswykładuwrazzwyboremźródeł,Warszawa1991,s.94.
5W.Dajczak,T.Giaro,F.LongchampsdeBèrier,Praworzymskie.Upodstawprawaprywatnego,
Warszawa2009,s.195.
22
