Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
StowarzyszeniakatolickiewKrakowiewlatach1918–1939
okręgiipowiatyod1867rokuzostałograniczonydopowiatówzestarosta-
minaczele.Starostowie,wspomaganiprzezstarostwopowiatowe,bylinaj-
niższąjednostkąwhierarchiiadministracjirządowej.PowydaniuPatentu
lutowegow1861rokukrajekoronneuzyskałyautonomicznewładze,aczęść
znich,wtymGalicja,samorządpowiatowy.Organamiautonomicznymibyły
SejmKrajowyiWydziałKrajowy,działającewposzczególnychkrajachko-
ronnych3.
W1918roku,poodzyskaniuprzezPolskęniepodległości,naobszarze
byłegozaboruaustriackiegozostałapowołanaPolskaKomisjaLikwidacyjna,
którazdniem31października1918rokuobjęławładzę.Zostałautworzona
przez23posłówpolskichwywodzącychsięzróżnychstronnictwpolitycz-
nych.KomisjaobjęłaswojąwładząterenyGalicjiZachodniej.Miałarezydo-
waćweLwowie,jednaktoKrakówstałsięcentrumadministracyjnym.Wten
sposóbpowstałypodstawyprzyszłegowojewództwakrakowskiego4.
PolskaKomisjaLikwidacyjnaprzejęłazwierzchnictwonadstarostwami
powiatowymi,magistratamiiwładzamipolicyjnymi.TymsamymDyrekcja
PolicjizastąpiłaC.K.DyrekcjęPolicjiwKrakowie,będącwsłużbieodro-
dzonejRzeczypospolitejPolskiej,choćpoczątkowodziałaławedługdawne-
goschematuorganizacyjnego.Jejzadaniembyłodbanieobezpieczeństwo
ispokójpubliczny,aletakżeobezpieczeństwojednostekiichwłasności.Do-
pierorozporządzeniewykonawczeMinistraSprawWojskowychiMinistra
SprawWewnętrznychzdnia12listopada1919r.Wprzedmiociewcielenia
żandarmerjikrajowejipolicjiwojskowejnaobszarzebyłejGalicjidoPolicji
Państwowejnazasadzieart.3-goPrzep.PrzejściowychdoUstawyoPoli-
cjiPaństwowejzdnia24-golipca1919r.(Dz.Praw61,pozycja363)5do-
konałopodporządkowaniasiłwojskowychipolicyjnychUstawiezdnia24
lipca1919rokuoPolicjiPaństwowej6.Rozporządzeniew§2ust.3stanowiło
jednak:„Wmiastach,posiadającychwłasnestatuty,istniejąceDyrekcjePoli-
cji,włączniezpodległymiimsłużbowourzędamiśledczymi,pozostająnadal
bezzmiany”
,atymsamymzarównowKrakowie,jakiweLwowieutrzymany
zostałstatusquo,zzastrzeżeniemwyłączeniaspodkompetencjiDyrekcjiPo-
licjistrażywojskowo-policyjnej.ZasięgwładzyDyrekcjiPolicjiwKrakowie
3
J.Malec,D.Malec,Historiaadministracji...,s.123-128.Zob.również:W
.Witkowski,
Zabóraustriacki1809-1914[w:]A.Korobowicz,W
.Witkowski,Ustrójiprawonaziemiach
polskichodrozbiorówdoodzyskanianiepodległości,Lublin1996,s.206-215.
4
J.M.Małecki,PierwszetygodniewwolnejPolsce(listopad-grudzień1918r.)[w:]Dzieje
Krakowa.Krakówwlatach1918-1939,red.J.Bieniarzówna,J.M.Małecki,t.4,Kraków1997,
s.7;J.M.Małecki,UdziałKrakowawodbudowieniepodległegopaństwa[w:]DziejeKrakowa...,
s.17.
5
Dz.U.z1919r.,Nr87,poz.475,zezm.
6
Dz.U.z1919r.,Nr61,poz.363,zezm.Natematgenezy,organizacjiidziałalności
PolicjiPaństwowejzob.:M.Mączyński,PolicjaPaństwowawIIRzeczypospolitej,Kraków1997.