Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wynajął,bypopełnićsamobójstwo.Płynnaformatrucizny,
wNiemczechznanajakoBlausäure(niebieskikwas),jestbardzolotna;
wrzewtemperaturzedwudziestusześciustopniiroztaczawpowietrzu
lekkomigdałowyzapach,słodki,alezarazemgorzkawy;niewszyscy
gowyczuwają,bowiemdotegokoniecznyjestpewienkonkretnygen,
któregonieposiadaczterdzieściprocentludzi.Konsekwencjątego
ewolucyjnegoprzypadkujestnajpewniejto,żesporaczęśćosób
zamordowanychzapomocącyklonuBwAuschwitz,Mauthausenina
Majdankunawetniepoczuławonicyjankuwypełniającegokomory
gazowe,podczasgdyresztaumierała,czująctensamzapach,który
czuliorganizatorzycałegoprzemysłuzagłady,gdysamobójczo
przegryzaliampułki.
Kilkadekadwcześniejpoprzedniktruciznywykorzystanejprzez
nazistówwobozachzagłady–czylicyklonuB–zostałzastosowany
jakośrodekowadobójczywkalifornijskichsadachpomarańczowych,
używanogotakżedodezynfekcjipociągów,wktórychchowałysię
dziesiątkitysięcymeksykańskichmigrantówwjeżdżającychnateren
StanówZjednoczonych.Drewnowwagonachzabarwiałosięnapiękny
błękitnykolor,takisam,jakidodziśmożnazauważyćnaniektórych
cegłachwAuschwitz;przypadkitezdradzają,jakibyłprawdziwy
początekcyjankuuzyskanegow1782rokuzpierwszego
nowoczesnegosyntetycznegobarwnika,amianowiciebłękitu
pruskiego.
Gdytylkosiępojawił,wzbudziłsensacjęwartystycznymświatku
Europy.Dziękiniższejceniewkilkalatbłękitpruskiwyparłbarwnik
używanyprzezmalarzyodczasówrenesansudokolorowania
anielskichtunikipłaszczaMatkiBoskiej:ultramarynę,najbardziej
wyrafinowanyikosztownyzniebieskichpigmentów,który
uzyskiwano,mieląclapis-lazuliwydobywanyzjaskińwdolinierzeki
KokczawAfganistanie.Minerałten,wformiebardzodrobnego
proszku,nadawałtakintensywnąbarwę,żeudałosięgozastąpić
chemiczniedopieronapoczątkuXVIIIwieku,kiedytoszwajcarski
wytwórcafarbJohannJacobDiesbachwytworzyłbłękitpruski.Stało
siętoprzezpomyłkę–taknaprawdęchciałuzyskaćbarwnikmogący
zastąpićkarmin,czylikoszenilę,uzyskiwanyprzezrozgniatanie
milionówosobnikówczerwcakaktusowego,bardzodrobnegoowada
żyjącegonakaktusachzrodzajuopuncjiwMeksykuorazAmeryce
