Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Atomizmlogicny:BerrandRussell,LudwigWittgensein
taki,jakije¶:wszy¶ko,comożnapowiedzieć,możnapowiedziećjasno,zaś
nocymniemożnamówić,otymtrebamilceć”
.
ZcasemWittgen¶einwycofałsięzeswychwceśniejszychpoglądów.
WDociekaniachfilozoficnych(1952)36nadalzajmowałsięnaturąjęzyka,
myśliirecywi¶ości.Odruciłjednaktwierdzenie,żeznaceniezależyod
recywi¶ości,orazpogląd,żejęzykzajmujesięgłówniepred¶awianiem,
cyliobrazowaniemrecywi¶ości.Predmiotyniesądosłownieznace-
niemswychnazw,lecsłużądoobjaśnianiaznacenia.Filozofodkryłtakże
wjęzykuwielefunkcji.Słowasąin¶rumentamicynarędziami,których
używamydoróżnychcelówwodmiennychkontek¶ach.Językanieużywa
sięjedyniedopred¶awianiacyopisywania,lectakżedozadawaniapy-
tań,wydawaniapoleceń,rucaniaobelg,dozabawyitp.Znaceniedanego
słowazależyzarównoodcelujegoużycia,jakiodkontek¶u,wktórymzo-
¶ałoumieszcone.Byłtopunktwyjściasłynnejkoncepcjigierjęzykowych
Wittgen¶eina.Głosiona,żeznaceniedanejwypowiedzi,użytejwokreślo-
nychokolicnościach,określakontek¶.
TeorięgierjęzykowychWittgen¶einaopublikowanowjegoDociekaniach
filozoficnychdwalatapośmierciautora.Jejnacelnatezagłosiła:ngranicemo-
jegojęzykasągranicamimojegoświata”,ipodważałateorięjęzykaprywat-
nego.Oznacałoto,żejęzyknieje¶już,jakwceśniejzakładałWittgen¶ein,
nobrazem”świata,alezbioremsołecnieokreślanychgiercypraktyk,których
zasadnośćwynikazichskutecnościżyciowejiwłaściwegokontek¶uza¶oso-
wania,aniereferencjalnejtrafności.Znacenie,azatemirozumienieświata,je¶
wytwaranezależnieodkonkretnejpraktykijęzykowej,tazaśzawszeodnosisię
dosołecności,którejje¶sięwsółwórcąjakoaktywnyużytkownikjęzyka.
Filozofkrytykowałteżpogląd,żeznaceniemai¶otowyzwiązekznatu-
rąrecywi¶ości.Twierdził,żeniemożnagooddzielićodaktywnościiza-
chowaniaużytkownikówjęzyka,odzwierciedlającychiokreślającychzna-
ceniesłów37.PoglądytewywarływpływnaangielskiegomyślicielaJ.L.
Au¶ina(1911-1960)ioksfordzkąszkołęflozofijęzykapotocnego(flozofi
lingwi¶ycnej),atakżenawsółcesnychjęzykoznawcówteoretykówzaj-
mującychsięproblemamiaktówmowy38.
36
L.J.Wittgen¶ein,Dociekaniafilozoficne,Warszawa1972.
37
Więcej:R.H.Popkin,A.Stroll,Filozofia…,s.497-501.
38
P
.Stokes,100największychfilozofówś,s.181-183.
41
