Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
odtwarzaneprzezoprogramowaniekompute-
elektronowegoniejestjednaknigdyosiągal-
rowe,dającjedenobrazoznaczniewiększej
nazróżnychprzyczyn-charakteruwiązki
rozdzielczości.
elektronowej,niedoskonałościkonstrukcyj-
Wysokorozdzielczamikroskopiaoptyczna
nychmikroskopuiwłaściwościpreparatów
(główniefluorescencyjna)pozwalanaosiąga-
biologicznych.Praktycznazdolnośćrozdziel-
nieprzestrzennejzdolnościrozdzielczejwosi
czawymaganaodśredniejklasymikroskopu
X-Y<50nm,czyliznaczącolepszejniżtade-
elektronowegodlacelówbadańkomórkowych
finiowanadyfrakcjąświatła(~200nm).Zra-
powinnawynosić1nm(10-9m);zapewniaona
cjiobjętościniniejszejksiążkinależyodnieść
uzyskiwaniedużychiczytelnychpowiększeń.
czytelnikadowielupublikacjiprzeglądowych
Jakpracujemikroskopelektronowy?
traktującychoprzedstawionychpowyżej
Strumieńelektronówjestemitowanyzkatody
iwieluinnychsposobachzwiększeniazdol-
iprzyspieszanyróżnicąpotencjałówmiędzy
nościrozdzielczejmikroskopiioptycznej,ich
niąiznajdującąsięwpobliżuanodą.Zanim
aplikacjach,wadachizaletachwobserwacjach
trafidopierwszychelementówoptycznychko-
strukturkomórkowych.
lumnymikroskopu,strumieńformowanyjest
Mikroskopelektronowytransmisyjny
przezujemnienaładowanąosłonękatody,tzw.
iskaningowy.NapoczątkuXXwiekudoko-
osłonęWehnelta.Tymsposobemśrednica
nanoodkrycia,którewykazało,żestrumień
wiązkielektronowejjestminimalna.Potencjał
elektronówemitowanyzrozżarzonegodrutu
zgromadzonywkatodziemożesięgaćodkil-
wolframowego(katody)możezachowywaćsię
kusetwoltdokilkusettysięcywoltwzależno-
jakfalafotonów.Podobniejakwmikroskopie
ściodtypumikroskopuelektronowego.Emi-
świetlnym,elektrony,przechodzącprzezpre-
teremelektronów(katodą)możebyćwłókno
parat,mogąulegaćugięciunajegostruktu-
wolframowe,kryształLaB
6
lubCeB
6,albo
rach,aprzechodzącprzezpolemagnetyczne,
specjalnieprzygotowane,niezwyklecienkie
mogąbyćogniskowanebądźrozpraszane.Tak
nakońcuostrzewolframowe.Wpierwszym
więcdziękipodobnymefektom,jakimulega
idrugimprzypadkuuwolnienieelektronów
światłowpreparacieisoczewkachmikrosko-
zmateriałuwymagaichpodgrzania(emitery
puoptycznego,strumieńelektronówjestzdol-
elektronówtermiczne),podczasgdyzostrego
nydotworzeniaobrazównprzezroczystych”
zakończeniawolframumożnawyłuskaćelek-
dlanichprzedmiotów.Zaletązastosowania
tronynadrodzeefektupolowego(Ing.field
strumieniaelektronówdoformowaniaobra-
emissiongun;FEG).Wtedy,wpobliżuostrza
zówjestichkrótkafala,którąmożnareduko-
wolframowegoumieszczasięsilniedodatnio
wać,przyspieszającbiegelektronówwpróżni.
naładowanyelement-anodęekstrakcyjną.
Dziękitymwłaściwościommikroskopelektro-
Zpunktuwidzeniaspójnościwiązkielektro-
nowyoferujebadaczowizdolnośćrozdzielczą,
nowejorazcharakteruodwzorowaniaobra-
októrejnieśniłosiępierwszymkonstruk-
zówminimalnawielkośćźródłaelektronowe-
torommikroskopówświetlnych.Mikroskop
gojestkorzystna.Tosprawia,żemikroskopy
elektronowypracującyprzynapięciuprzy-
elektronowezdziałemoemisjipolowej(FEG)
spieszającym100kVrozpędzastrumieńelek-
sąobecnienajczęściejwykorzystywane,jeśli
tronówdoprędkości164354kmnasekundę.
instrumentmasłużyćdouzyskiwanianajwyż-
Przytakdużejprędkościfalaelektronowama
szychzdolnościrozdzielczych.
0,04Å(4⋅10-12m)długości,azatemzdolność
Wmikroskopieelektronowymtransmi-
rozdzielczajest67500razylepszaoduzyska-
syjnym(Ing.transmissionelectronmicro-
nejwmikroskopieświetlnym.Wpraktyce
scope;TEM),gdzieultracienkipreparatjest
teoretycznazdolnośćrozdzielczamikroskopu
nprześwietlany”przezrozpędzonystrumień
12
Podstawowetechnikibadawcze
