Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
oczympiszemywrozdzialeczternastym,nastąpiłaradykalnapoprawa
wydajnościrolnictwawAnglii.Tymczasemdominacjamałych
gospodarstwrolnychnaprzełomieXVIiXVIIwiekudośćskutecznie
uniemożliwiałazwiększenieichwydajności18.Oznaczałoto,że
nadwyżkisiłyroboczejniemożnabyłowykorzystaćdopracypoza
rolnictwemorazżeprodukowanozamałosurowcówdlaprzemysłu.
Przeztocenyżywnościnadalutrzymywałysięnawysokimpoziomie,
skuteczniepowstrzymującrozwójkrajowegorynkuzbytunaartykuły
przemysłowe.Jeśliówczesnasytuacjarzeczywiścietaksię
przedstawiała,toproblemygospodarczeAngliiprzed1650rokiem
musiałyściślesięwiązaćzkondycjąipoziomemżyciaangielskiego
społeczeństwanapoczątkuXVIIwieku–iwłaśnietozagadnienie
będzieprzedmiotemnaszegozainteresowaniawnastępnymrozdziale.
1WprzypisiedoczwartegowydanianiniejszejksiążkiBarryCowardzanotował:
„Niechętniezgodziłemsiędokonaćistotnychzmianwtymrozdzialewstosunkudojego
wcześniejszejwersjiiusunąłemjegodużefragmenty.Uczyniłemtozdwóchpowodów.
Pierwszyjestnaturypraktycznej:wpóźniejszychrozdziałachpoświęciłemwięcejmiejscana
omówienienowychbadań.Drugipowódjestniecoprzygnębiający:obecniepanujezastój
wbadaniachnadhistoriągospodarcząAngliierywczesnonowożytnej.Wciąguwielu
ostatnichlatpojawiłosięzaledwiekilkaciekawychpracnatentemat,przezcoprzestałsię
cieszyćzainteresowaniemuczonychistudentów”.Niestety,obecniesytuacjapozostaje
właściwiebezzmian,zachowanowięcskrótyautora,alenieznacznieposzerzonoomawiane
zagadnienia.
2E.A.Wrigley,R.S.Schofield,ThePopulationHistoryofEngland,1547–1871(1981).
Lekturatejksiążkisprawialaikowiniemałotrudności,aszkoda,ponieważzawierabardzo
ważnewnioski.ZnacznieciekawszeomówieniabadańiwnioskówCambridgeGroupforthe
HistoryofPopulationandSocialStructureznajdzieczytelnikwnastępujących
opracowaniach:R.M.Smith,Populationanditsgeography,1500–1750,[w:]AnHistorical
GeographyofEnglandandWales,red.R.A.Dodgson,R.A.Butlin(1978);R.A.Houston,
ThePopulationHistoryofBritainandIreland(1995).Demografowiewciążpodważają
iprecyzujądaneEdwardaAnthony’egoWrigleyaiRogeraS.Schofielda.PopulacjaAnglii
iWaliiw1656rokuzapewnewynosiła5,47miliona:J.Oeppen,Backprojectionand
inverseprojection:membersofawiderclassofconstrainedprojectionmodels,„Population
Studies”1993,t.47.
