Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
AgnieszkaBangrowska
Oddziaływaniaatramentów
orazpigmentównapodłożepapierowe
Klasyfikacjaicharakterystyka
najważniejszychpigmentów
stosowanychwzbiorachbibliotecznych
Wstęp
Celemartykułujestprzedstawieniecharakterystyki,podziałuatramen-
tówipigmentówstosowanychwzbiorachbibliotecznychwróżnychokresach
historycznych,jakimożliwościichrozpoznawania.
AtramentrozpoczętowytwarzaćwEgipcie2,5tys.latp.n.e.Jednak
zaawansowanątechnologięposiadałyChiny.Atramentywęglowerozpo-
wszechniłysięprzedewszystkimnaDalekimiBliskimWschodzie.Na
ZachodziewzmiankioichstosowaniumożnaspotkaćuRzymian1Pliniu-
szaStarszegoiWitruwiusza
1
.Atramentybyłysporządzanewpostacikle-
istejzawiesinylubstałej.Najstarszeznichbyłyprzygotowywanezsadzy,
aspoiwostanowiłygumaarabskalubolej.Atramentymożemypodzielićna:
1
węglowe1któreprzygotowywanebyłyzsadzy.Nietraciłykoloru
wmiaręupływuczasuinieniszczyłyswojegopodłoża.Jednakmają
dużąwadę:mogązłatwościąbyćusuniętemechaniczniezpergaminulub
papieru;
1
żelazowo-galusowe1atramentyteiichmieszankizsadząbyłyznacz-
niedogodniejszeitrwalszeodwęglowych.Doichotrzymywaniawyko-
rzystywanogalasówki1naroślanaliściachiowocachdębu,zawiera-
jącegarbnik,taninę.Maonazdolnośćtworzeniazwiązkówchemicznych
zsolamiżelaza,wwynikuczegopowstajewielepołączeń,zktórych
głównymjestgalusanżelaza(II,III).Następniedopowstałegoosadu
dodajesięsubstancjewiążące,takiejakgumaarabskaczyklejzwie-
rzęcy.Proceszachodzącejreakcjijestbardzozłożonyiskomplikowany.
Wcelunadaniaatramentomodpornościbiologicznejdodawanokreozot,
kwassalicylowylubkarbolowy.Papierztekstemspisanymatramentem
1
W.Liszewska:Ginącedziełasztuki.nWiedzaiŻycie”1996,nr5,s.518.
