Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
CzęśćI.Technikibadawczeinarzędziaprocesukonserwacji
siarczanu(VI)żelaza(III)powodowałjegodysocjację,którejefektembyło
powstanieodczynukwasowegowśrodowiskuwodnym.Wieleośrodków
konserwatorskichnaświeciemaproblemzopracowaniemmetodykonser-
wacjiwżerówatramentowych.Najistotniejszywkładwniosłypracepro-
wadzonewBiblioteceWatykańskiejiBiblioteceNarodowejwWiedniu,
polegającenapodnoszeniupHpapierówpoprzezwprowadzeniesubstancji
neutralizującychibuforujących,cozwiększyłowytrzymałośćpapierów,
aleniehamowałowwystarczającymstopniuprocesówniszczenia.Obecnie
uważasię,żezapowstawaniewżerówatramentowychjestodpowiedzialnych
paręwzajemniepowiązanychczynników:wysokakwasowośćatramentów,
obecnośćsolimetaliciężkich,katalizującychutleniającyrozkładcelulozy,
orazczynnikibiologicznegozakażeniaatramentu.Należyrównieżpodkreś-
lić,iżobecnośćwżerówstwierdzonorównieżprzyatramentachcałkowicie
niekwasowych,coprowadzidozupełnienowegospojrzenianadotychczas
stosowanemetodyzapobieganiaprocesomdalszegoniszczeniapapieru.
Jeszczebardziejskomplikowaneprocesyzachodząwwypadkudestrukcji
pergaminuprzezwżery.Pergaminjestnietylkostrukturąbardziejzłożoną
niżpapier,aletakżeznaczniewięcejczynnikówmożemiećwpływnajego
uszkodzenie.Możliwościreakcjijonówmetaliprzejściowychzpergaminem
sązbytsłaboznane.Uzyskanewynikibadańniepozwalajądziśnasfor-
mułowaniezdecydowanychwnioskówdotyczącychjejmechanizmu.Przy
okazjiwartowspomniećoinnymproblemie,zjakimspotykająsiękonser-
watorzy1zmianiebarwyniektórychpigmentów,naprzykładzielonych
zawierającychmiedź,orazichniszczącymwpływienapodłożepapierowe.
Ichdziałaniepowodujepoczątkowozmianykolorystycznewobrębiepokry-
tejnimipowierzchni,anastępniedestrukcjępodłoża.Rozkładowichemicz-
nemupodlegajązarównoceluloza,jakipigmenty.Namechanizmreakcji
chemicznejprowadzącejdodegradacjiwpływmaświatłodzienneiwtym
przypadkunieznalezionodotychczascałkowicieskutecznejmetodykon-
serwatorskiej.Przedstawionepowyżejdwaaspekty,związanezprocesami
destrukcjistarychdrukówirękopisóworazmetodamijejpowstrzymywania,
niewyczerpujątegotematu,konserwacjajestbowiemdziedziną,wktórej
teoriaipraktykaidąwparze,ametodyopracowywaneprzezspecjalistów
musząbyćnieustannieweryfikowanewpraktyce
3
.
Ogólnacharakterystykaipodziałpigmentów
WedługnormDIN55943,DIN55944,ASTMD16184,ISO4617iPN-EN
ISO4618pigmentdefiniujesięjakosubstancję(organicznąlubnieorga-
3
W.Liszewska:Ginącedziełasztuki.nWiedzaiŻycie”1996,nr5,s.617.
