Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ktosięboiwielkiego,złegofolku?
19
niezbędna(lubludziompoprzednioznanymjakofolkloryści),jeżelichcąprze-
trwaćnacorazwyraźniejdominującymnrynkuidei”14.
Dostrzegalnyupadekfolkloruwdzisiejszymświeciejestwyraźniepowiązany
zezmieniającymisięwarunkamispołecznymi.Istotnezmianyniepojawiłysię
jednakwwynikuobiektywnychwarunkówmogącychmiećwpływnazjawisko
zwanefolklorem(takichjakzmianarelatywnegowpływukomunikacjipisanej
ielektronicznejkosztemustnej,wartość,jakąwiążesięzciągłąinnowacyjnością
wopozycjidoprzestarzałychtradycji,czyznaczenieindywidualizmuprzeciwsta-
wianegospołecznościiwspólnocie).Upadekfolkloruwiążesięraczejzezmianą
subiektywnegopodejścialudzi,którzymogąchciećlubniechciećutrzymać
folklorprzyżyciu.Przekształceniapolaspołecznegołącząsięzprzekształceniami
społecznegodyskursu,wktórymrolafolkuwestetycznejekspresjijesttakmała,
jakrolaluduwpolityce.Wpolitycegłównegonurtumamydoczynieniazezgod-
nymuznaniempolitykiopartejnaludziezadiaboliczną.Choćterminndemokra-
cja”jestciągleużywany,tojegozwolennicywłożyliwielesemiotycznegowysiłku,
byzdefiniowaćgo,unikającwywoływaniaznanegopojęciademos.Jakzauważył
JacquesRancière:nDzisiejszademokracjaporzuciłapozórbyciawładząludu”15.
Wzamiannpaństwomenadżerskie”legitymizujesięprzeznusunięcieludu”od
władzy16.Demokracjęłączysięzprzywilejami,indywidualnąwolnościąirzą-
damiprawa,ajejopozycjęznpopulizmem”indemagogią”
,któregrożąponownym
rozpętaniemniebezpieczeństwawładzyludu17.Niebezznaczeniajestteżto,że
wniektórychkonserwatywno-liberalnychkręgachnawetsamaideademokracji
stajesięprzestarzałaiwzwiązkuztympojawiająsięwezwania,przykładowo,
doograniczeniaprawagłosu,comiałobyzagwarantować,żeludniezrujnuje
polityki18.Wpewnymsensietenbrakwiarywludmożebyćtakżeodpryskiem
słynnegotwierdzeniaFrancisaFukuyamyotym,że1990rokprzywiódłludzido
nkońcahistorii”19.Fukuyamazałożył,żeludziebędąusatysfakcjonowaninowym
stanemrzeczyiprzestanąsięmartwićinstytucjonalnątransformacją,którasku-
teczniedoprowadziłahistoriędokońca.Wrzeczywistościjednakludzienadal
podnosiliniezadowolonegłosy,należałowięcaktywniesiętemuprzeciwstawić
inieustannieprzypominaćim,żekoniechistoriijużnadszedł.
14
R.Bendix:OfNamesł,s.236-237.
15
J.Rancière:Disagreement.Przeł.J.Rose.Minneapolis1999,s.96.
16
Ibidem,s.107.
17
Podobnyargumentzob.w:Ch.Mouffe:OnThePolitical.London2005[wyd.pol-
skie:Ch.Mouffe:Polityczność.PrzewodnikKrytykiPolitycznej.Przeł.J.Erbel.Warszawa2008];
E.Laclau:OnPopulistReason.London2005[wyd.polskie:E.Laclau:Rozumpopulistyczny.
Przeł.zespół.Wrocław2009].
18
Zob.analizędyskursuczeskiegoantydemokratyStanislavaKomárka:O.SlačAlek:
Př{rodopismoci-kulturajeevolučninevýhoda.nAnalogon”2013,nr69,s.75-79.
19
F.Fukuyama:TheEndofHistoryandtheLastMan.NewYork1992[wyd.polskie:Koniec
historii.Przeł.T.Bieroń,M.Wichrowski.Poznań1996].
