Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Komunikacja
filozofiaeuropejskarozwijałasięwokółdyskusjinadproblemamirozumu.Od
czasówKartezjuszaproblematyzowałazagadnieniepoznającegopodmiotu,któ-
regonajwyższymipunktamirozwojubyłynaukaImmanuelaKanta,Johanna
GottliebaFichtegoiGeorgaWilhelmaFriedrichaHegla3.
Naukaokomunikacjipodejmujedyskusjęnadpodmiotemodnowegopułapu4.
Podejściekomunikacyjnezakładaalternatywnewobeceuropejskiegoracjonali-
zmupojęciesensu5.
Zgodnieztradycjątranscendentalnąpróbowanowyjaśniaćpojęciesensuwre-
lacjipodmiotudoświata.Sensdefiniowanojakosubiektywnąintencję.Zgodnie
ztakimujęciemzagadnieniasenstorefleksyjnyprzebiegintencjonalnejstruk-
turyprzeżyć,wktórymobecnajestświadomośćzachodzeniatychprzeżyćiich
powiązaniazwłasnymcharakteremibyciemsobąpodmiotu.Tawłaśniereflek-
sjaniezamierzaławyodrębniaćpodmiotuzbytuigouabstrakcyjnić,leczwjej
wynikupowstałocośnieuchwytnego-poczucieniepowtarzalnegoIja’6.
Naukiokomunikacjipotrzebująinnegopojęciasensu.Niejestonjużprojekcją
rozumiejącegoświatpodmiotu,alewychodzipozaniegoiuniezależniasięod
3WjakimśsensiekontynuowałichteoriępodmiotutakżeArturSchopenhauerwswym
dzieleŚwiatjakowolaiwyobrażenie.
4WperspektywieepistmologicznejrozpatrujetozagadnienieJanPleszczyński:Epistemo-
logiakomunikacjimedialnej.Perspektywaewolucyjna,WydawnictwoUMCS,Lublin2013.
5Szukaonosensuwdziałaniupodmiotujakoaktora,dostarczającegokolektywowiener-
giiwinterakcji.Akcentpadawięcwujęciukomunikacyjnymnauchwyceniesensuwracjo-
nalnościinterakcji,aniewrozumnościpodmiotu.
6RozwijającasięwowymokresieburzliwiefenomenologiaEdmundaHusserlaujmuje
sensjakozwiązekpomiędzyfantazją,impresjąiprzeżyciem.Por.HusserlEdmund:Phantasie,
Bildbewuńtsein,Erinnerung.ZurPhänomenologiederanschaulichenVergegenwärtigungen.
TexteausdemNachlań(1898–1925),MarbachEduard(red.),TheHaque1980,s.70.Każde
przeżyciejestjednościąwewnętrznejświadomości.Zawieraonomomentunaocznienianazy-
wanegoprzywoływaniemprzypomnieniasobie(Wiedererinnerung)czyteżodkryciemanalo-
gii(Analogisierung).TegorodzajuaktywnośćświadomościnazywaHusserlmodyfikacjami
(Modifikationen).MająonecharakterIquasi-świadomości’czegoś(Quasi-Bewuńtseins-von).
Jesttoreproduktywnaświadomość,awięcimpresjafunkcjonujejakorzeczywistyaktświadomo-
ści.Oznaczatoquasi-postrzeganieiquasi-przypomnienie,toznaczymyślenieoczymśiprze-
myśliwanieczegoś.Niejesttosądzenie,lecznamysłnaddanymstanemrzeczy,przemyśliwa-
nieożyczeniach(toznaczyniesamożyczeniesobie).Przeżyciaopierająsięnaświadomości
aktualnej,sąjednocześniejednakodczuwaniempraświadomości,którawszystkiejednostki
przeżyćukonstytuowywuje(s.321).OryginalneprzeżycienazywaHusserlimpresją,reprodu-
kującąideą.Ideamożeprzejśćwpostrzeżeniejakoaktwpisaniadanychwoglądprzedmiotu,
każdepostrzeżeniejestimpresjąwtymwłaśniesensie.Przeżyciewewnętrznejświadomości
jestświadomejakotrwającebyciewwewnętrznymczasie(dauerndesSein).Husserlrozróżnia
pomiędzyrzeczywistymizmodyfikowanymokreśleniemnadaniawaloruegzystencjirzeczy
postrzeganej(wirklicheundmodifizierteExistenzsetzung).Takimzmodyfikowanymnada-
niemegzystencjijestfantazja.Wfantazjidokonujesięsądówoindywidualnejesencjispo-
strzeżeń,alenieosamejegzystencji.Fantazjamodyfikujenadanieegzystencji-formułuje
sądydotycząceindywidualnejesencjispostrzeżeń.WniejzawieraHusserl,jaksięwydaje,
pojęciesensu.Takrozumianysensjestewidentniezwiązanyzpodmiotem,jestwynikiemjego
niepowtarzalnejaktywnościintelektualnej.
11
