Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Studiaomediach,kulturzeikomunikacji
Wdokonywanymwyborzepodmiotjestprzezniąukierunkowany.Zamierze-
niemParsonsajestanalizadziałaniajakowyrażającegoustalonyspołeczniepo-
rządek.Temusłużypojęciesystemuiodniesieniesymboliczne.
Działaniema,wedługParsonsa,cechyracjonalne,gdyż-jegozdaniem-nigdy
niejestrezultatempresjiwywieranejnapodmiotprzezwymogisytuacyjne,lecz
pozostajewypadkowąwymogówsytuacjiorazwzorównormatywnych.Wzory
normatywneniesąjednakzbioremspójnychzakazów,nakazówiprzyzwoleń,
leczzbioremzmiennych.Podlegająrozwojowihistorycznemu.
Upodstawpodejmowanychprzezpodmiotdecyzjidotyczącychdziałaniależy
pojęcieorientacji.Samodziałaniedotyczyobiektówfizycznych,wtymrównież
ludzkich,atakżespołecznychikulturowych.Odbywasięonowramachsystemu
społecznegoiobejmujeinterakcjęmiędzyindywidualnymipodmiotami,zacho-
dzącąwpewnychokreślonychwarunkach.Istotązagadnieniazpunktuwidze-
niawolnejpodmiotowościjestjejorientacjanasytuację,wykształcenierelacji
wobecinnychpodmiotów.
Działanieasytuacja
Działanieodnosisiędodanejsytuacji.Jestonoprocesemsystemupodmiotuisy-
tuacji.Orientacjanadziałanie,czylidobórodpowiednichprocesówdziałania,
stoiwzależnościodmożliwościuzyskaniagratyfikacjilubunikaniadeprawacji
przezdanypodmiotwkontekścieokreślonychstrukturosobowości.
Podmiotwobecsytuacjizachowujesięobserwującoiwyczekująco.Usiłujeprze-
widziećmożliwąreakcjęIalter’nadziałanieIego’.Sytuacjajestrozpatrywana
takżepodkątemprzepływunznaków”insymboli”.Oczekiwaniasąaktywnymin-
terpretowaniemtychżeznaków.Todziękisystemomsymbolicznymodkrywa-
nymwdanejsytuacjiisłużącymkomunikacjimówimyokulturzewkontekście
systemówdziałania.
Systemspołecznytonwielośćpodmiotówindywidualnychwchodzącychwewza-
jemneinterakcje,umotywowanychprzeztendencjedooptymalizowaniagratyfi-
kacji-podmiotów,którychpowiązaniazsytuacjązdefiniowanesąizapośredni-
czoneprzezkategoriesystemuwspólnych,ustrukturyzowanychkulturowo
symboli”35.Jestonczęściąsystemudziałania.
Najbardziejnawetpierwotnaorientacjadziałaniawymagaznaków.Symboliza-
cjaułatwiapodjęciedziałaniawsferzementalnej.Aktualnasytuacjastymulująca
generalizowanajestpoprzezznaki.Bezznakóworientacyjnyaspektdziałania
35Ibidem,s.XI.
24
