Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Słowowstępne
Celemniniejszejpublikacjijestprezentacjawybranychaspektów
kowaniesiędozmianzachodzącychwsztucepolskiejwomawianymokre-
twórczościartystówpolskichdziałającychodschyłkuXIXw.do
początkuXXIw.Takobraneramyczasowepozwalająnaustosun-
sie.Jesttobowiemczasgłębokichprzemianstylistycznychjakimpodlega
malarstwoodestetykirealizmu,poprzezmodernizm,okreswolnejPolski
dwudziestoleciamiędzywojennego,trudnelataIIwojnyświatowejiPRL-u,
ażpodzieńdzisiejszy.Sztukapolskawowymokresiepodlegałauwarun-
kowaniomzwiązanymzespecyficznąhistoriąkraju,któryw1918r.po
123latachniewoliodzyskałniepodległość,bypowtórnieutracićjąpodczas
IIwojnyświatowejiwniecookrojonejformieodzyskaćwramachPolskiej
RzeczpospolitejLudowej.Dlategozapewnebliższesąpoglądom,sercom
iumysłomPolakówdziałaniaartystycznekontynuującenarodowemity
idziedzictwonwielkichkwestii”,niżdyskursutopiipoczątkuXXw.czy
sztukakrytycznazjegoschyłku.Wwiększościprzypadkówtekstyzapre-
zentowanewtomieprzedstawiąnapięciejakiewytwarzasięwodbiorze
dziełsztukiuwikłanychwrelacjepomiędzysilnym,patriotycznymetosem
walkinarodowo-wyzwoleńczejiapologiąnarodupolskiegoawzmianko-
wanymprzezJózefaIgnacegoKraszewskiegosentimentdel’art1.WPolsce
bowiem,dyskursosztuceodbiegałbardzoczęstoodniejsamejiprzenosił
sięwsferępowinnościpatriotycznychispołecznych.
NiniejszapublikacjajestteżpróbądialoguzksiążkąJuliuszaStarzyń-
skiego(1906-1974)pt.Polskadrogadosamodzielnościwsztuce.Starzyński,
dziśniecozapomnianyaniezwykleuznanywswoimczasiehistoryksztuki,
uwikłanywbrzemiennywskutkiflirtzdoktrynąsocrealistyczną,byłzda-
nia,iższtukafunkcjonujewprzestrzenispołecznejjakofunkcjapolityki
1J.I.Kraszewski,Gawędkiosztuce,[w:]Zdziejówpolskiejkrytykiiteoriisztuki,oprac.
E.Grabska,S.Morawski,t.1,Warszawa1961,s.98.
