Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.MniejszośćniemieckawPolscewlatachdwudziestych
litycznychigospodarczychmniejszościniemieckiejzwojewództwcentralnych.
Odtądintegracjitejgrupydokonywanopodhasłaminacjonalistycznymi,aścisłe
powiązaniapolityczneifinansowezorganizacjaminiemieckimizziembyłego
zaborupruskiegoumożliwiałyopracowywaniewspólnegoprogramupolityczne-
goiwyborczego.21
WkrótcepoutworzeniuDeutschtumsbundujegoprzywódcy,korzysta-
jączpoparciaRzeszyiprzypomocyniemieckichplacówekdyplomatycznych,
podjęlipróbęzjednoczeniacałejmniejszościniemieckiejwPolsceiutworzenia
tzw.Spitzenorganisation,organizacjigrupującejwszystkichposłówisenatorów
narodowościniemieckiej,dającejjednocześniegwarancjęzachowaniajedności
wwyborachdosejmuisenatu.Wdniach16i17sierpnia1921rokuzinicjaty-
wyniemieckiegoklubuposelskiegoodbyłsięwWarszawiezjazdprzedstawicieli
niemczyznyzcałejPolski.Przybyło36delegatówzPomorza,Poznańskiego,
Polskicentralnej,GórnegoŚląska,ŚląskaCieszyńskiegoiGalicji.Utworzono
ZentralverbandderDeutschtumsbündeipowołanozarządgłówny,wskładktó-
regoweszliwszyscyposłowieniemieccyorazprzedstawicieleczołowychorga-
nizacjipolitycznychigospodarczych.PrzewodniczącymzwiązkuzostałEugen
Naumann.PosełniemieckiwWarszawie,HerbertvonDirksen,wraporciedoAA
wBerliniezdnia17sierpnia1921rokupodkreślał,żeutworzenietejorganizacji
jestniewątpliwiesukcesem,ponieważwtrakcieobradujawniłysięsprzeczno-
ścimiędzyNiemcamiłódzkimiipoznańskimi(natlekonfliktuosobistegoich
przywódców:draEduardavonBehrensaidraEugenaNaumanna).Porozumienie
udałosięosiągnąćdziękiwyeliminowaniudraBehrensa.22Współpracapocząt-
kowonieukładałasięnajlepiej,oczymświadczyłymeldunkiniemieckichprzed-
stawicielstwdyplomatycznychskładanedoberlińskiejcentrali.Wsprawozda-
niuniemieckiegobiurapaszportowego(DeutschePassstelle)wŁodzizdnia
12listopada1921rokupodkreślanokoniecznośćzachowaniajednościwobec
zbliżającychsięwyborówdosejmu,akierowniktegobiura,konsulDrubba,zgła-
szałgotowośćprzeprowadzeniarozmówzprzywódcamimniejszościniemieckiej
zPolskicentralnej.PodobnągotowośćrozmówzDeutschtumsbundemokazał
21
Zob.M.Cygański,MniejszośćniemieckawPolscecentralnejwlatach1918-1939,Łódź1962.
22
Ukonstytuowałsięzarządgłównywskładzie:EugenNaumann(Poznań)–przewodniczący,
LudwigWolf(Łódź)–wiceprzewodniczący,członkowie:posłowieJosephSpieckermann,
ErnstBaczewski,KarlDaczko,ErwinHasbach,GustavHeike,AlbrechtLüdeckeiJohann
Splett,ponadtoRobertDickow(Łódź),AdolfLöfer(Konin),WilhelmHofmann(Zgierz),
ks.kanonikJosephKlinke(Poznań),GeorgLindneriKurtGraebe(Bydgoszcz),drMaxKrull
idrZabel(Tczew),HeizHeckeliLudwigSchneider(Lwów),drMoritzvonLandwehriinż.
HermannFeitzinger(Cieszyn).PAAA,Pol.Abt.IV
,Politik25,Bd.7,pismoposelstwanie-
mieckiegowWarszawiedoAAzdn.17.08.1921r.
17
