Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Momentalnośćinawrotowośćcyklujakostrukturywyrażania...
Poetaprzewidywałrównieżmilczeniekrytyki(wynikającezprofilupism
tradycyjno-konserwatywnych)czyzłośliwytonniektórychgłosówkry-
tycznych,kiedywyznawałniebezgoryczy:„Będziemniezapewnezbywał
milczeniem»TygodnikIlustrowany«,zaśWolńbędziestarał[się]tommój
pognębić.Mamjednaknadzieję,żeciiowicośomnienapiszą”2.
MyśleniecyklemicyklicznościąokazałosiędlaLeśmianadystynktyw-
nącechą,znaczącąprzykonstruowaniujegoświatówpoetyckichnietyl-
kowSadzierozstajnym(który-cowartotunawstępiepodkreślić-jako
tomskładasięzsamychcyklówpoetyckich),lecztakżewcałejpóźniejszej
twórczościpoetyckiej,aswoistemyśleniepowtórzeniowe,wariantywne
równieżodegrałorolępodczastworzeniafabułwKlechdachpolskichczy
dwóchwersjachdramatówmimicznych-SkrzypkuOpętanymorazPier-
rocieiKolombinie.Leśmianwielokrotniewskazywałnaznaczeniecyklu
icyklicznościwlistachdoMiriama,afrekwencyjnośćwystępowania
wlistachzlat1911-1912kwestiidotyczącychznaczenia,układu,zmian
nazwposzczególnychcyklów,któreznalazłysiębądźmiałysięznaleźć
wpierwszymtomikuLeśmianaSadrozstajny,potwierdzawagęproble-
mu:„Chcemisię,żebytompierwszymiałwsobiepełnięiobjętość,roz-
rzutność,szczodrość.Toteżjeżelimabyćzbytmały,wolędosłać(natych-
miast)choćbydwa-trzycyklebardzoprzednie”3.Wliściez1912roku
(zParyża)piszeomożliwościodrzuceniacykluAniołowie(powstającego
wnastroju„dziwnej”i„bezczynnej”melancholii)izastąpieniagoinnym,
który„wzmocnitom”4.Wkolejnymliściez1912rokuwskazujenapro-
cespowstawaniaposzczególnychcyklów(Aniołowiepisaniw1908roku,
PieśnimimowolnedwatygodnieprzedwyjazdemdoParyżaw1912roku,
NieznanapodróżSindbada-Żeglarzaw1911roku),ichrozpiętośćczasową,
pisaniezdystansuiperspektywyparyskiej(międzyinnymiZielonago-
dzina,Pieśniprzelotne)5.Choć-należyobiektywnieocenićtakąstrategię
twórczą-podmienianiecyklówwtomietozaskakującygest,podający
wwątpliwośćzałożenie,żetomstanowispójnącałośćjakostruktura
konkretniezaplanowana,uporządkowana,którejsamodzielnecałostki
(cykle)wkonkretnymukładzielinearnym(cooznaczarównież:konfigu-
racyjnym)sąkonsekwentniepomyślaneiułożone,aichpodmianymogą
skutkowaćzupełnieróżnymrozłożeniemakcentówznaczeniowychiin-
terpretacyjnym(odbiorczym)wyprofilowaniemmyśleniaocałościtomu.
2B.Leśmian,Utworyrozproszone.Listy,zebrałioprac.J.Trznadel,Warszawa1962,s.316.
3Tamże,s.315(listpisanyprawdopodobniew1912roku).
4Tamże,s.316(listpisanyw1912roku).
5Tamże,s.318(listpisanyw1912roku).
23
