Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.3.Stygmatyzacjajakonadrzędnakategoriapojęciowa
39
przypadkowa,nowatożsamośćstanowi«prawdziwąrzeczywistość».
Tym,kimjestteraz,taosobabyła«wsumie»zawsze”(tamże,
s.421–422).
Jeślidowiadujemysię,iżsympatycznysąsiadjesthomoseksualistą,
świadkiemJehowyczyŻydem,zmieniamydoniegostosunek,ob-
niżającjegostatusspołeczny.TejHnowejosobie”przypisujesiętakże
nowemotywacjeiwtychkategoriachpostrzegasięjejprzeszłe,
teraźniejszeiprzyszłezachowania.Garfinkelwskazałtakżenawarunki
skutecznościceremoniidegradacji,aJohnKitsusenaretrospektywne
interpretacjeuzasadniającenowystatusosoby
11
.
Dlazrozumieniamechanizmuinercjistygmatuważnewydajesię
zwrócenieuwaginaspektakularneipowszechnieznaneceremonie
podwyższeniastatusuosoby,takiejaknp.wręczenienominacjina
wyższestanowisko,przyznaniestopniawojskowego,ceremonia
ślubna,ceremoniauzyskaniaświęceńkapłańskichetc.Istniejątakże
ceremonieobniżeniastatusuosoby,jakdegradacja,pozbawienie
święceń,uznanieprzezsądpodejrzanegozawinnego,nieotrzymanie
promocjidonastępnejklasywszkole,pozbawienieprawucznia,
odebranieprawrodzicielskich.
Wprzypadkustygmatyzacjiproblempoleganatym,żenieistnieją
takiespektakularne,publiczneceremonie,któreaktualizowałyby
powrótdostarego(Hlepszego”)statusu.Obecniewterapiiuzależnień
stosujesięnacorazszersząskalępubliczneobchodzeniecorocznych
ceremoniipodniesieniastatusuosoby,związanychzkolejnymrokiem
Hczystości”oduzależnienia.
Potrzecie,stygmatyzacjaHjestnajczęściejniedokońcauświada-
mianaprzezstygmatyzujacych”.Ludzienajczęściejniesąświadomi
faktu,żestygmatyzująinnych.Rozmaiteprzejawyunikania,np.
11
Opiniapublicznamożetuprzyjmowaćrolęoskarżycielapublicznego.Tak
więcterminyprawne:oskarżyciel,czyn,świadkowie,sprawca,nieodnosząsiętudo
procesukarnego,aledefinicjisytuacji.Takadefinicja,wktórejHczyn”jestcentralny,
odsyłanasdodewiacji,aniedostygmatyzacji,tabowiemwynikazestatusuosoby
(np.niepełnosprawnej)istereotypu.
