Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Podobniemiłośćiśmierćniestanowiąprzeciwstawnychsobiestanów
napoziomiedoznaniazmysłowego,przenoszącjednostkęprzezciałopoza
jegogranice.Stanytezestawionezsobąoznaczająwpowieścipotencjalny
akterotycznyiaktzabójstwa.Niespełnieniedotyczywięcobustanówze
względunarodzajdoznaniazmysłowego.Obamająmiejscewwyobraźni,
pobudzonejnzakleszczającymsięsercem”Valenta.Miłośćiśmierćwpo‑
wieściistniejąteżosobno,choćoboksiebie,jakmałżonkowie,którzyboją
sięlubwstydząswychuczućiprzywiązania,popadająckażdynaswójspo‑
sóbwparanoję.Życiebohaterastanowipasmoniespełnień,awięcjego
libidojest,wedługFreuda,ograniczone.Ichprzyczynąjestkobieta,która
jakdiabolicznySukkub,demonżeńskidręczącymężczyznswąpięknąpo‑
wierzchownością,powodujezatraceniesięKosminywwielościobrazów
dostarczanychprzezwspółczesnącywilizację,choćtakżewinnysposób
obecnychwrzeczywistościrustykalnej.
Nawsiwchłaniajednostkęnatura(lasy,wody,bagna,korzenieidźwię‑
ki),jakwewcześniejszychpowieściachautora,awmieściewładająniąwy‑
tworycywilizacjiwrazzjejdźwiękamiizapachami,kulturąobrazkową
imasowymispektaklamiżycia.Wobuśrodowiskach,rustykalnymiurba‑
nistycznym,doznaniazmysłowepoddanesąfiltracyjnymmechanizmom
kultury:mitologizacjinaturyimistyfikacjicywilizacyjnej.Mechanizmyte
wynikajązmagazynującejfunkcjipamięcizachowanejwjęzyku,jegolek‑
syce,gramatyceisposobachużycia,wszerokorozumianychwytworach
kulturyorazwpamięciciała.Pamięćpozwalawięcnasamoidentyfikację
ijednocześniewyznaczagranicejednostkowe1.
Popędyznajdującewyrazwmiłości,nienawiściczydominacjidetermi‑
nujązachowaniejednostki,splatającsięzarazemzsobą.Žabotudowadnia
tymsamymtezę,żeżycie,cywilizacjeimarzeniasąuzależnioneodpozio‑
mulibido,powracającdotezyFreuda.Przekraczającją,podejmujedialog
estetycznyzkategoriąmimesis,jakoniewystarczającąartystyczniewobec
nieograniczonychmożliwości,jakiestwarzawyobraźniaifikcjaliteracka.
1Por.CognitionandCategorization.Eds.E.Rosch,B.B.Lloyd.Hillsdale:Lawrance
Erlbaum,1978–stanowiskopsychologiikognitywnejnatematpamięciimechanizmów
mentalnychczłowieka;atakżeC.Hágege:L’hommedeparoles.Paris:Fayard,1986–na
`
tematjęzykowejkategoryzacjiświata;M.Bachtin:ProblemypoetykiDostojewskiego.Tłum.
N.Modzelewska.Warszawa:PIW,1970–omożliwościachliterackich,jakiedajepa‑
mięćjęzykowa,wpisanawróżneużyciasłowa.
~12~
