Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Pojęciesuwerenności
decyzjisuwerena.Zwolennicynteoriikamienia”utrzymują,żesuwerenne
państwamajątakiesameprawaiobowiązki,natomiastzwolennicynteorii
koszyka”twierdzą,żezarównoprawa,jakiobowiązkipaństwróżniąsię
wzależnościodsiłytychpaństw88.
ZdaniemGiddensasuwerennośćjeststopniowalna,kształtująjągeopo-
litycznapozycjapaństwa,jegosiłamilitarnaorazmiejscewmiędzynaro-
dowymsystemiegospodarczym.Zracjiswejsiłymilitarnejmocarstwa
znajdująsiępozazewnętrznąkontrolą,dlategoichsuwerennośćjest
większaniżsuwerennośćinnychpaństw.Natomiastsuwerennośćpaństw,
naktórychterenieznajdująsiębazyobcychwojsk,jestmniejsza,państwa
temająbowiemmniejszemożliwościprowadzenianiezależnejpolityki89.
Występujeróżnicamiędzysuwerennościązbiorowąiskumulowaną.
Pierwszawywodzisięodorganizacjimiędzynarodowychstarożytnej
Grecji,jakimibyłyamfiktioniaisymmachia.Oznaczasumęsuwerenności
wszystkichjednostek,narodówipaństwczłonkowskich.Drugazako-
rzenionajestwstarożytnymRzymieiwideiuniwersalnegoimperium,
oznaczaposiadanieokreślonejwładzyprzezorganyinstytucjiponad-
narodowej90.Wpierwszymwypadkusumowaniesuwerennościprzebiega
zdołudogóry,wdrugim-zgórydodołu.
Suwerennośćwfederacji
Słowonfederalizm”pochodziodłacińskiegosłowafoedus,które
oznaczapewienrodzajumowy,porozumienialubkontraktu.Zawarcie
takiejumowyjestzakorzenionewzasadachrówności,partnerstwa,wza-
jemnościuznaniairespektu.Etymologicznietermintenbliskijestsłowa
fides,oznaczającegowiaręizaufanie.Pojęciefederalizmuzczasem
ewoluowałoiodnosisięobecniedodobrowolnegoporozumieniajed-
nostek,wspólnotlubpaństw.Federalizmwystępujewsytuacji,gdynad
danymterytoriuminadzamieszkującymigoludźmirządysprawujewła-
dzadwupoziomowa,akażdyzpoziomówmazagwarantowanąautonomię
wokreślonychsferach.Określaukładinstytucjonalny,wktórym:(1)wła-
dzapublicznajestpodzielonamiędzyrządypaństwiwładzęcentralną,
(2)każdypoziomwładzymapewienzakresspraw,wjakimpodejmuje
ostatecznedecyzje,oraz(3)najwyższysądfederalnyrozstrzygasporyco
dopodziałuwładzy91.
88M.R.Fowler,J.M.Bunck,Law,Power,andtheSovereignState,op.cit.,s.64-84.
89A.Giddens,TheNation-StateandViolence,op.cit.,s.285-287.
90A.Marszałek,Suwerennośćiintegracjaeuropejskawpolskiejmyślinaukowejipolitycz-
nejdokońcaXIXwieku,WydawnictwoUniwersytetuŁódzkiego,Łódź2005,s.300-304.
91R.D.Kelemen,TheStructureandDynamicsofEUFederalism,nComparativePolitical
Studies”2003,s.185;D.J.Elazar,ExploringFederalism,UniversityofAlabamaPress,
Tuscaloosa1987,s.11-12.
39
