Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
WSTĘP.ODKRyWaJĄcMachiavellegO
tetsprawia,żewieluautorówdośćswobodniepodążawydeptanymiprzeznich
ścieżkami,nawettam,gdzieautorskieinterpretacjeautorytetówwykraczają
pozaoryginalnekoncepcjesamegoMachiavellego.
Podrugie,niezmiernebogactwointerpretacjiiwspółczesnychteoriipo-
wiązanychzmyśląMachiavellego–umieszczanegowbogatychtradycjachkla-
sycznegorepublikanizmu,arystotelizmu,humanizmu,politycznegorealizmu,
teoriiracjistanu,ekspansjonizmu,moralnegoegoizmu,nihilizmuiinnych
szerokoznanychteorii–stwarzajeszczeinneniebezpieczeństwo.FilippoDel
LuccheseprzestrzegawswychstudiachnadMachiavellim,żedostosowywanie
renesansowegojęzykaimetodologiidonaszychwspółczesnychteoriiiform
myśleniaczynicoprawdaoryginalnetekstyubliższyminaszemujęzykowi,na-
szejkulturze,naszemurozumieniupolitykiihistorii”,aleniezapewniabynaj-
mniejgłębszegozrozumienia.Interpretatorzysięgającydotakichpopularnych
teoriizapewniająsobiejedynieuzłudzeniezrozumienia”(anillusionofcompre-
hension)
10
.Znajometerminologieiteoriepozornieorganizująnaszemyślenie,
ułatwiajądyskursidodająmuswoistejfinezji,alewistociezamazująrównież
naszewidzenie.WtymsamymduchuSydneyAnglopodsumowujeswemonu-
mentalnestudiumwczesnejpercepcjidziełMachiavellegowszesnastowiecz-
nejEuropie.Jakprzyznaje,dopierowtrakciepracynadobszernymdziełem
zrozumiał,żewygodnezaszufladkowaniedawnychideiwewspółczesnejter-
minologiiprowadzinabadawczemanowce.Ostrzega:uuporządkowaniewhi-
storiiideitoskrótowaścieżkadozafałszowania”
11
.Staramsięmiećnauwadze
oweostrzeżeniabadaczyonajwyższejrenomie.Wkolejnychrozdziałachni-
niejszegostudiumstaniesięjasne,żeniektóreteorietradycyjnieprzypisywane
Machiavellemupowinnybyćtraktowaneostrożnieiwnikliwie
12
.
Potrzecie,literaturaprzedmiotupełnajestrównieżpracdokonują-
cychróżnorakichporównańmyśliMachiavellegozwielomawcześniejszymi
coswobodniejiodwołaniadonichmajączęstoznaczeniebardziejkurtuazyjneniżmerytoryczne.
Poprostubadaniawykroczyłyjużdalekopozainterpretacje,jakiepozostawiliposobieBurckhardt,
Croce,Cassirer,Berlin,Straussiinninobliwiklasycy.
10
DelLucchese,2015,s.5.OstrzegarównieżautorówprzedwygładzaniemtrudnychtekstówMa-
chiavellego,czyniącymjebardziejuzhomogenizowanymi”(homogenised)idającymuzłudzeniejas-
ności”.TrzymasięwięcwswoichbadaniachbliżejjęzykaMachiavellego,mimożeczynitoanalizę
trudniejszą.
11
Anglo,2005,s.679.
12
Jakzobaczymy,Machiavellijestniewątpliwieprzedstawicielempolitycznegorealizmuirepubli-
kanizmu,alepojęciatesątakzłożoneiwieloznaczne,żetrudnoczasemprecyzyjnieusytuowaćjego
wersjewtradycyjnychsiatkachznaczeń.PiotrKimlapokazuje,naprzykład,żepolitycznerealizmy
Tukidydesa,PolibiuszaiMachiavellegoróżniąsięznaczącowniektórychaspektach,choćdlaich
lepszegozrozumieniawartodoszukiwaćsięwspólnychmianowników.Zob.Kimla,2009.
