Book content
Skip to reader controlsSkip to navigationSkip to book detailsSkip to footer
loznawców.Realizowanejestonodziśwścisłympowiązaniuwysiłków
iosiągnięćmetaloznawców,fizykówichemikówrozmaitychspecjalności.
Grupatworzywmetalicznychoróżnorodnychwłasnościachstajesię
niezbędnapraktyczniewkażdejzdziedzinludzkiejdziałalności.Uznawane
sąonezawskaźnikirozwojuwspółczesnejcywilizacji.Wytworzenietwo-
rzywmetalicznychoodpowiednichwłasnościachjestgłównymzadaniem
dlametalurgii,metaloznawstwa,inżynieriimateriałowej.
Istniejąjednakpoważneograniczeniawcorazszerszymstosowaniu
metali.Jednymznichjestichrozpowszechnienie.Sąwprawdzietakiepier-
wiastkimetaliczne,którychzawartośćwskorupieziemskiejjestduża,jak
np.glin-8,23%,żelazo-4,63%,wapń-4,15%,sód-2,36%czymagnez
-2,33%.Sąjednakitakie,którychzawartośćwskorupieziemskiejjestzni-
koma,jakrad-2·10-10%,protaktyn-7·10-11%czyaktyn-1·10-14%.Nie-
którezpierwiastkówwprzyrodziewogóleniewystępująizostałysztucznie
otrzymanewwynikureakcjijądrowych.Będącjednakbardzonietrwałymi,
nieznalazłybypraktycznegozastosowania.
Innymograniczeniemwotrzymywaniuistosowaniumetalijestichroz-
proszenieizdolnośćdotworzeniawłasnychminerałów.Taknp.cyrkonjest
metalemdośćrozpowszechnionymizzawartością2,1·10-2%zajmuje18.
miejscewśródpierwiastkówi11.miejscewśródmetali.Jednakzpowodu
znacznegorozproszeniazaliczanyjestdopierwiastkówrzadkich.
Niektóremetaletworząwielewłasnychminerałów,jakcynkczyarsen,
którytworzyaż125własnychminerałów.Sąjednakitakiemetale,którewła
-
snychminerałównietworzą-należądonicherb,hafn,iterb,rubidiinne.
Najprawdopodobniejto,jakiwzględytechnologicznespowodowały,że
jednezmetalisąznaneludzkościodtysiącleciczyodwieków,ainnezaledwie
oddziesięcioleci.Jedneznichodegrałyolbrzymiąrolęwrozwojucywilizacji,
innezaśczekająjeszczenaswojąszansę-możliwośćszerszegozastosowania.
Niewątpliwiemetalem,któryodegrałwielkąrolęwcywilizacyjnymroz-
wojuludzkości,jestmiedź.Należyonazesrebrem,złotem,żelazem,cyną,
ołowiemirtęciądotzw.wielkiejsiódemkimetali,któreznanebyłyczło-
wiekowiodnajdawniejszychlat.Przypuszczasię,żepierwszekawałkimie-
dzidostałysięwręceczłowiekaokoło10tysięcylattemu.Dziękidobrej
kowalnościiłatwościobróbkipomniejwięcejdwóchtysiącleciachmiedź
stałasięgłównymtworzywemdosporządzaniabroni,anastępnienarzędzi.
Wprawdziebrońinarzędziamiedzianeustępowałytwardościąnarzędziom
kamiennym,alestępioneostrzemiedzianełatwebyłodonaostrzeniaiponow-
negoużycia.Dlategonarzędziamiedzianewyparłygorszewużytkowaniu
narzędziakamienne.Minęłaepokakamienia-nastałaepokamiedzi.
28
