Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
tystkęswojejtożsamościiperformatywnegogestupolegającegona
wymazaniuoznakiżydowskiegopochodzeniaiakcesiedohegemo-
nicznego,zarównowPolsce,jakiwówczesnejFrancji,rzymskiego
katolicyzmu55.
Niebezznaczeniapozostajeteżmożliwyaspektestetycznytakie-
gowyborunazwiska,którewrazzezmienionymprzecieżtakżeimie-
niem–zAlicjinaAlice–tworzyłorodzajdadaistycznejavantlaleΠre
fonetycznejaliteracji:nAlisalika”.Zmianaimienia,niepodkreślanaani
przezautorkiiautorówpolskich,jakbyprzeznichniezauważana,ani
przezzagranicznychpiszącychnatematartystki,którzytraktująją
jakooczywistość,wspominającconajwyżejzmianęnazwiska,wy-
dajesięjednakgestemznaczącym.Zwłaszczawkontekściezmia-
nynazwiskaodczytanejtujakowybórtożsamościowy
,polegający
(odwołującsiędotytułuartykułuPauliJ.Birnbaum)nanzmazaniu”
jejżydowskiegokomponentu.Możnapowiedziećchyba,żetakjak
zmiananazwiskajestgestemoddaleniasięodżydowskości,takjako
odejścieodidiomukulturypolskiejodczytanemożebyćwymazanie
polskojęzycznejAlicjiinarodzinyparyskiejAlice.Mielibyśmywobec
tegowprzypadkuAliceHalickiejdoczynieniazustanowieniempo-
dwójnegonaswójsposóbdystansupomiędzyjejnową–francuską
(zachodnią)–tożsamościąadotychczasowym–żydowskimipolskim
(wschodnim)–habitusem.Relacjataniejest,cociekawe,dystansem
jedynieprzestrzennym,któregologikaopartajestnaparyżocentry-
zmienowegopodmiotunAliceHalicka”,postrzegającegozzewnątrz
peryferyjnywschód,zktórymnic,pozanieoczywistąnapierwszy
rzutokaaluzjąwprzybranymnazwisku,goniełączy56.Relacjatama
bowiemrównieżcharakterczasowy;oddalenieprzestrzennewpły-
wającenaokreślone,jakwykażemyponiżej,wyobrażeniageo-/topo-
55AlicjaHalickaprzeszłanakatolicyzm,przyjmującchrzest.Wzięłatakżeślubko-
ścielnyzMarcoussisem,jedynącórkęposłałazaśdokatolickiejszkoły
,ażdookupacji
FrancjiprzeznazistowskieNiemcyniezdradzającjejżydowskiegopochodzeniaihisto-
riirodziny
.Zob.PaulaJ.Birnbaum,AliceHalicka’sSelf-Effacement,[w:]Diasporaand
VisualCulture:RepresentingAfricansandJews,red.NicholasMirzoeff,Oxon–New
York2000,s.208.
56Wprzybranenazwiskowpisanazostałarelacjatoponimicznazachodzącapo-
międzyartystkąaGalicją.WtymsensienHalicka”oznaczanta,którapochodzizGalicji”.
NazwaprowincjiAustro-Węgier,wktórejleżałKrakówigdziejakopoddanaFrancisz-
kaJózefaIurodziłasięartystka,ustanowionabowiemzostałaprzezAustriakówjako
RegnumGaliciaeetLodomeriaewnawiązaniudośredniowiecznegoKsięstwaHalicko-
-Włodzimierskiego.
RobertKusek,WojciechSzymański
39
