Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
AdamFijałkowski
Wstęp
IlustrowanypodręcznikJanaAmosaKomeńskiego(JanAmosKomenskýlubCome-
nius,1592-1670)pt.Orbissensualiumpictus.HocestOmniumfundamentaliumin
MundoRerum&inVitaActionumPicturaetNomenclatura1–Światwobrazachrze-
czydostępnychzmysłom,tojestwszystkichnajważniejszychnaświecierzeczyidziałań
wżyciuobrazyinazwy-uważanyjestzapierwowzórwspółczesnychpodręczników
szkolnych.Jesttoksiążkadopoznawaniaiobserwowaniaotaczającegoświata;pomoc
służącadoświadczaniuisamodzielnemuzrozumieniuświatanaturyikultury.Ztego
powodunadalzasługujenanasząuwagęrównieżdziś,wdobie„syndromubrakukon-
taktuznaturą”udzieciimłodzieży.Wliteraturzeprzedmiotuużywanyjestrównież
uproszczonytytułłacińskitejksiążki:Orbispictus,awPolsce-tytuł:Światwobra-
zach,któryprzyjętotakżewtejpublikacji.Jesttoreprintpierwodrukuoraznowe,pierw-
szeod200lat,tłumaczeniecałejksiążkinajęzykpolski.
WpodręcznikutymznalazłazastosowaniesformułowanawcześniejprzezKomeń-
skiegodydaktycznazasadapoglądowości,takzwanazłotazasadadlauczących,„ażeby,
cotylkomogą,udostępnializmysłom,awięc:rzeczywidzialnewzrokowi,słyszalnesłu-
chowi,zapachywęchowi,rzeczysmakmającesmakowi,namacalnedotykowi,ajeśli
cośjestuchwytnedlakilkuzmysłów,należyjekilkuzmysłomnarazudostępnić”2.
1[J.A.Komenský]Joh[annis]AmosCommenii(!),Orbissensualiumpictus.HocestOmniumfundamen-
taliuminMundoRerum&inVitaActionumPicturaetNomenclatura,Noribergae1658.Wydaniekrytyczne
napodstawiewyd.2,Noribergae1659:[J.A.Komenský]J.A.Comenii,Orbissensualiumpictus...,edsJ.Čer-
venka,S.Králík,M.Bečková,w:DíloJanaAmoseKomenského(dalej:DJAK),t.17,Praha1970,s.55-303.
2J.A.Komeński,Wielkadydaktyka,przekł.K.Remerowa,wstępB.Suchodolski,Wrocław1956,s.199.
5
