Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Podróżenaukowepolskichmedyków
wacjitamtejszychklinik,alerównieżporównaniapoziomueuropejskiejsztuki
lekarskiejzpoziomemamerykańskim.
Kierunkiiceleówczesnychpodróżynaukowychbyływarunkowanenietylko
potrzebaminaukowymi,alerównieżmodą.Wśródmedykówpopularnebyłood-
wiedzaniewiodącychośrodkównaukowo-badawczych.Polscyeksperciuważ-
niedociekającyprzyczynwolnegoprogresuwlecznictwieniemielizłudzeń,że
winnesąogólnezapóźnieniecywilizacyjneiutrudnionykontaktzeświatową
medycyną.Jednakniektórzytwórcypolskiejliteraturymedycznejutyskiwalina
faktzbytmałejliczbyoryginalnychrozprawnaukowych,nietworzeniewłasnej
nauki,lecznimportowanie”jejzzagranicy2.WacławSterlingpisałnapoczątku
XXwieku,żennaszaliteraturalekarskatakniklesięprzedstawia,żeruchwtej
dziedzinieumysłowejnaszejjestwprostboleśniemały”3.Wtymsamymokresie
EdmundBiernackistwierdzałnamarginesiezbiorowegowydaniadziełMar-
celegoNenckiego4:nMamybardzomałowłasnejmyślinaukowej,aleprzecież
mamyjejobecniemimoprzeważnienajniepomyślniejszedlarozwojunaukowe-
gookoliczności,więcej,niżbyłodawniej.Iwolnoteżśmiałotuszyćsobie,że
«duch»naukowypowoli,alestaleśródnaswzrastaćbędzie,żedźwigniesiętak,
jakdźwignąłsięwbrewniedawnym,astanowczymprzepowiedniomartyzm,że
przedewszystkimwytworzysięciągłośćideinaukowej,naukowatradycja,któ-
rejjeszczeniemaśródnas,aktórajestcechąpodstawowąicharakterystyczną
zespoleniasięspołeczeństwazdążeniaminaukowymiisamodzielnegorozwo-
juwnimnaukowejtwórczości”5.Gronopolskichspecjalistówoptymistycznie
wierzyło,żepodróżenaukowedonajbardziejtwórczychcentrówświatowejme-
dycynywyzwoląnoweźródłaenergiidobadańnaukowych,stanąsiębodźcem
nietylkodoniewolniczegonaśladownictwaobcejtwórczości,aletakżepodsy-
cąwpolskimśrodowiskulekarzyzapałdozgłębianiawiedzyisamodzielnego
rozpatrywaniaproblemówbadawczych.Krzewiłasięrównieżmyślwzakresie
odpowiedniegoprzygotowaniadowyjazdównamiędzynarodowezjazdylekar-
skie,tworzeniakomitetunarodowegoitymsamymumacnianiapozycjiwśród
medykówprzybyłychzróżnychpaństwświata6.
MiędzynarodowekongresynaukowezaczętoorganizowaćwXIXwieku7.
Oddrugiejpołowytamtegostuleciacorazczęściejzwoływanomiędzynarodowe
2Prospekt,nKrytykaLekarska”,r.1:1897,nr1,s.II.
3W.Sterling,Wsprawiepiśmiennictwalekarskiegopolskiego,nKrytykaLekarska”,r.7:
1903,nr7,s.149.
4
M.Nencki,Operaomnia.GesammelteArbeitenvonProf.Nencki,Bd.1-2,Brauns-
chweig1905.
5E.Biernacki,recenzja,nPrzeglądLekarski”,r.44:1905,nr14,s.191.
6
J.Jaworski,NaszudziałwmiędzynarodowychZjazdachlekarskich,nGazetaLekar-
ska”,r.40:1905,t.25,nr14,s.348.
7
D.Rederowa,Badanianaukowezagranicąwczasachzaborów,[w:]Życienaukowe
wPolscewdrugiejpołowieXIXiwXXwieku.Organizacjeiinstytucje,red.B.Jaczewski,
Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź1987,s.189.
128
