Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Światy(nie)równoległe:międzyhistoriąliteraturyahistoriąastronomii
11
astronomii2,agłównymikontekstamiprzedstawionychtudociekań
wieloaspektowerelacjezachodzącemiędzysztukąsłowaiwiedzą,
międzyhumanistykąinaukamiprzyrodniczymi.
Kładącnacisknadoniosłośćtychrelacji,bronimytezy,żesto-
sunekmiędzyliteraturąiastronomiąniepowinienbyćujmowany
wkategoriachsporu,wpisującegosięwglobalnąkonfrontacjęodse-
parowanychodsiebie,obcych,anawetwrogichsobiefldwóchkul-
tur”:humanistykiinaukścisłych3.Książkatawykazuje,żeposzukując
odpowiedzinapodstawowepytaniadotyczącewszechświatajego
genezy,urządzeniaioddziaływanianaczłowiekaliteraturaobficie
czerpiezastronomii.Odwołujesiędoteoriinaukowych,rozważaich
wiarygodnośćiodnosijedocałokształtuludzkichdoświadczeń:po-
świadczajątozainteresowaniapisarzyastrologicznąteoriąwpływów,
heliocentryzmem,mechanicyzmem,koncepcjąwielościświatów
czyastrofizyką.Symptomatycznedlaintelektualnegostyluliterac-
kiejrecepcjiastronomiijestrównieżto,żeludziepiórauzgadniają
jejustaleniazreligijnymifilozoficznymobrazemświata,podejmują
ideebadaczyniebaiswobodnierozwijająjewwizjachsciencefiction,
nieraznasycanychodniesieniamidowspółczesnejimkulturyiżycia
społecznego.Monografiatapozwoliprzekonaćsięiotym,jakwiedzę
dotyczącąmakrokosmosuspożytkowujeretoryka,jakpełnionarolę
poezjotwórczączywierszotwórczą(poświadczajątodawnerealiza-
cjetematufldzieciplanet”),awreszciejakdostarczaimpulsównie-
skrępowanejwyobraźniartystycznejzwłaszczawtedy,gdywjednej
zomawianychwtejksiążcepowieściobserwatoriumastronomiczne
przeobrazisięwflnaukowywarsztatmarzeń”
.
Literaturaodnajdujewięcwastronomiitreściinspirującedo
rozpatrywaniazagadnieńprzyrodniczych,aponadtozespalatetre-
2
Syntetyczneujęcieproblematykibadawczejwtymobszarzezarysowują:J.Wło-
darczyk(Wszechświatyrównoległe.Historiaastronomiiahistorialiteratury)
iA.Stof,(„Literackaastronomia”:Wiedza?Przeżycie?Metafora?),w:Poezja
iastronomia,red.B.BurdziejG.Halkiewicz-Sojak,Toruń2006,odpowiednio
s.9–24i25–36.
3
Zob.C.P
.Snow,Dwiekultury,przeł.T.Baszniak,Warszawa1999.
AdamMickiewiczUniversityPress©2022