Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ilustracjiClaude’a-NicolasaLedoux,przedstawiającyodbiciebudynkuwokujegoob-
serwatora(il.i.2.1).
Niektóreelementyarchitekturysątakmacierzyste,żerozumianeniezależnieod
kulturipoczuciaestetyki,bobazująnapierwotnychpotrzebach.Wktórymśmo-
mencieczłowiekszukającyschronieniaprzeddeszczemiwiatrem,podążającza
impulsem,pierwszyrazwszedłdojaskini.Rozejrzałsięidostrzegłelementyza-
bezpieczającegoprzedniepożądanymibodźcamizewnętrznymi(kamienneściany
isklepienie,czylidach),zobaczyłszczelinę,przezktórąwpadasnopświatła(okno),
iwkońcuotwór,przezktórysiętamdostał(drzwi)(Eco,1968).Architekturaoperu-
jeznakamiwzrokowyminietylkowodbiorzerealnejbryły,alerównieżwjejzapisie,
naprzykładrysunkachrzutówczyprzekrojów.Musiposługiwaćsięcałymzasobem
znakówkonwencjonalnych,ponieważmaksymalizujeinformacjeprzyminimalizacji
środków.Wynikaztego,żeznakitebędączytelnegłówniedlaarchitektówiczłon-
kówbranżpokrewnych,czyliznawcówkodu.Wśródznakówwzrokowycharchitek-
turyistniejąwięcznakirozumianenaturalnieprzezwszystkichnadrodzezebranego
doświadczeniaiznaki,doktórychinterpretacjiniezbędnajestwyspecjalizowana
wiedza.Zbytdużailośćbodźcówwzrokowychmożedoprowadzićdoutratymożli-
wościskupienia,czyliprzeniesieniaczęściodpowiedzialnościzaodbiórkomunikatu
nainneorgany,acozatymidzie–zmysły.Kanałdźwiękowyjestrównieżprzydatny
winterpretacjiarchitektonicznej,ichociażsamaarchitekturajestbezwątpienia
sztukąciszy,tojednakniejestśrodowiskiempozbawionymdźwięków.Chciałabym
uniknąćzbytdalekoidącychporównań,aletutajposłużęsięzestawieniembudyn-
kuzinstrumentemmuzycznym–nieporuszonyniejestźródłemdźwięku,wymaga
interwencjiiprzedewszystkiminterakcji.Podobniejestzarchitekturą–dopieropo
wprowadzeniuwniążyciadziałajakogromnepudłorezonansowe.Możeniewpisuje
siętowkonwencjonalnepojęciemuzyki,alebezwątpieniabazujenaobecnościlub
brakudźwięków.Niektóreobiektyzaprojektowanesątak,abywzmacniaćdoznania
słuchowe(salekoncertowe),aniektóretworzonesądlaciszy(mauzoleaczygro-
bowce).Przewidywaniewystępowaniadźwiękuimodulowaniejegowpływustanowi
zakresznakówdźwiękowycharchitektury.Efektytakiegoprojektowaniasąwidoczne
naprzykładwWieżyHolocaustuwMuzeumŻydówwBerlinieprojektuDaniela
Libeskinda(il.i.2.2).Całkowiciepusteiciemne,wysokiepomieszczeniematylko
jedenświetlikwysokoponadgłowamiuczestnikówprzeżycia.izolacjaodwszyst-
kichinnychbodźcówskupiauwagęnatymjednymotworze–naświetleidźwięku
zewnętrznegoświata,odktóregojesteśmyodcięci.Ogromnydysonanspomiędzy
przebywaniemwewnątrzwieży,gdziepanujegłuchacisza,adelikatnymszumem
napływającymzzewnątrz,gdzietoczysięnormalneżycie,potęgujeprzytłaczające
poczuciealienacji,jakbyśmyodczuwaliświatzzagrobu.
innymznakiemarchitekturybędzieznakdotykowy.Organemtegozmysłu
niesąwyłączniedłonie,aleskóranacałymciele.Mamybezpośrednikontakt
zarchitekturą,nietylkołapiączaklamkęprzyotwieraniudrzwiczyprzesuwając
30
