Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.3.SądownictwopowszechnewPolscemiędzywojennej(1918–1939)
z15maja1871rlispecjalnychustawkarnychorazniemieckiegokodeksu
postępowaniakarnegoz1lutego1877rl139lZuwaginazróżnicowanyza-
kreswprowadzonychzmianwniemieckimkodeksiepostępowaniakarnego
naobszarzebyłejdzielnicypruskiejorazGórnegoŚląska,ustawąz1czerwca
1923rlzlikwidowanorozbieżność,rozciągającnaobszarwojewództwapo-
znańskiegoipomorskiegoustawępostępowaniakarnegoz1877rlwbrzmie-
niuobowiązującymnaGórnymŚląsku140l
Wstrukturzesądownictwapowszechnegonajniżejznajdowałsięsąd
powiatowy(dotychczasowyAmtsgericht)lWjegoskładwchodzilisędzio-
wiepowiatowiorazstojącynajegoczelenaczelniksądupowiatowego(lub
sędziapowiatowy,któremuporuczonosprawowanienaczelnictwa)141lObok
sędziówzawodowychwystępowaliławnicylŁawnikówprzysądachpowiato-
wych(atakżeprzysądachokręgowych)mianowałprezessąduokręgowego
powysłuchaniuopiniiwładzadministracyjnych142lDoorzekaniawsprawach
karnychistniałyprzysądachpowiatowychsądyławnicze(Schöfengerichte),
złożonezsędziegopowiatowegojakoprzewodniczącegoorazdwóchławni-
ków,wybieranychprzezspecjalnekomisjezesporządzonychwdrodzeadmi-
nistracyjnejspisówosób143lPodkoniec1919rlwmiejsceluboboksądówław-
niczychisędziówpowiatowychwzakresieichorzecznictwakarnegozaczęto
wprowadzaćspołecznesądypokojulSkładałysięonezprzewodniczącego
(osobymianowanejnaokrestrzechlat,odktórejniewymaganospełnienia
wymogówprzewidzianychnaurządsędziego)idwóchławników144lZmiany
139NatemattreściizmiancytowanychaktównormatywnychdowybuchuIwojnyświato-
wejzoblKlGrzybowski,HistoriapaństwaiprawaPolski,tlIV,sl618–620i622–623;DlJa-
nicka,DziewiętnastowiecznekodeksyIIRzeszy…,sl125inastl;JlKałużniacki,Ustawakarna…,
sl14–15;WlMakowski,Kodekskarnyobowiązującytymczasowo…,tlI,sl14–15,40l
140Ustawaz1czerwca1923rldotyczącabrzmieniaustawyopostępowaniukarnemwwo-
jewództwach:poznańskiemipomorskiem(DzlUlNr61,pozl445);rozporządzenieMinistra
Sprawiedliwościz16czerwca1922rlzmieniającedlagórnośląskiejczęściWojewództwaŚlą-
skiegoniektóreprzepisyniemieckiejustawyopostępowaniukarnem(DzlUlNr46,pozl398)l
141RozporządzenieMinistrablDzielnicyPruskiejz23czerwca1920rl(DzlUrzlMinlblDzlPrl
z1920rlNr34,pozl304)lWyjątkowonaczeleSąduPowiatowegowPoznaniustałprezeslAr-
tykuł4rozporządzeniaMinistrablDzielnicyPruskiejz15grudnia1919rlourzędachiurzęd-
nikachsądowych(TyglUrzlz1919rlNr70,pozl181,sl409)l
142Artl2–6rozporządzeniaMinistrablDzielnicyPruskiejz15grudnia1919rloorgani-
zacjisądownictwakarnegowbldzielnicypruskiej(TyglUrzlz1919rlNr70,pozl185,sl414)l
SlGołąb,JlRosenblüth,Ustrójsądówpowszechnych…,sl88,449–450l
143SlGołąb,JlRosenblüth,Ustrójsądówpowszechnych…,sl85l
144RozporządzenieMinistrablDzielnicyPruskiejz15grudnia1919rlourządzeniusądów
pokojuwbldzielnicypruskiej(TyglUrzlz1919rlNr70,pozl186,sl416)lMlMaterniak-
-Pawłowska,Ustrójsądownictwapowszechnego…,sl129;SlGołąb,JlRosenblüth,Ustrójsądów
powszechnych…,sl89–90l
ARKADIUSZBEREZA
83