Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.3.SądownictwopowszechnewPolscemiędzywojennej(1918–1939)
wsprawachowystępkinienależącedowłaściwościsądówławniczych(sądów
pokoju)orzekaławskładziedwóchsędziówitrzechławników(małaizba
karna),zaśwsprawachniektórychzbrodni(morderstwo,zabójstwo,rozmyślne
podpalenie,zdradakraju,zdradastanu,zgwałcenie,zhańbieniezapomocą
gwałtuoraznaosobachumysłowochorych,wstanienieprzytomnymiwy-
łączającychwolwolę)przewidzianoskładszerszyzłożonyzdwóchsędziów
ipięciuławników(wielkaizbakarna)lRozstrzygnięciapozarozprawągłówną
zapadaływskładziedwóchsędziówzawodowych,przyczymprzewodniczący
miałprawogłosudecydującegolWtakimsamymskładziewydawanowizbie
karnejmandatykarne150lPrzewidzianorównieżodstycznia1919rlmożliwość
wprowadzeniasądówdoraźnych,odlipca1922rljużnawarunkachprze-
widzianychwustawiez30czerwca1919rlwprzedmiociesądówdoraźnych,
którązezmianamiwprowadzononaobszarzebldzielnicypruskiej151l
Sądapelacyjny152(dotychczasowyOberlandesgericht)rozpoznawałjako
sąddrugiejinstancjirewizjeprzeciwkowyrokomizbkarnychsąduokręgo-
wegowydanychwpierwszejinstancjiwsprawach,wktórychkwalifikacja
wakcieoskarżenianiedotyczyłazbrodni,orazzażaleniaprzeciwkorozstrzyg-
nięciompierwszejinstancji,oileniebyłauzasadnionawłaściwośćizbykarnejl
Wskładsąduapelacyjnegowchodziłprezes,wmiarępotrzebywiceprezes,
odpowiednialiczbaprezesówsenatóworazsędziówsąduapelacyjnegolWe-
wnętrzniedzieliłsięonzasadniczonasenatycywilneikarne,naczelektórych
staliprezesi153lSenatkarnyorzekałwskładzietrzechsędziów,łączniezprze-
wodniczącym,cobyłoodejściemoddotychczasowegomodeluniemieckiego
(przewidującegoskładpięciusędziów)154l
150SlGlaser,Zaryspolskiegoprocesukarnego…,sl20,34l
151TyglUrzlz1919rlNr2,sl7;ustawaz6lipca1922rlwprzedmiociesądówdoraź-
nychwbldzielnicypruskiejinaobszarzegórnośląskimWojewództwaŚląskiego(DzlUlNr60,
pozl536);rozporządzenieMinistraSprawiedliwościz20lipca1922rldotyczącetekstuustawy
z30czerwca1919rlwprzedmiociesądówdoraźnych(DzlPrlPlPlNr55,pozl341)dlaobsza-
rówwbldzielnicypruskiejinaobszarzegórnośląskimWojewództwaŚląskiego(DzlUlNr60,
pozl542);WlDaszkiewicz,KlPaluszyńska-Daszkiewicz,Proceskarny…,sl19–20l
152NazwanawiązywałanietylkodostrukturysądówwblKrólestwiePolskim,lecztakże
środkazaskarżeniaapelacjiwstosowanymnatymobszarzepostępowaniucywilnyml
153SlGlaser,Zaryspolskiegoprocesukarnego…,sl35lArtykuł2rozporządzeniaMinistra
blDzielnicyPruskiejz15grudnia1919rlourzędachiurzędnikachsądowych(TyglUrzlz1919rl
Nr70,pozl181,sl409);rozporządzenieMinistrablDzielnicyPruskiejz28marca1920rlozmia-
nieniektórychprzepisówniemieckiejustawyoustrojusądownictwalPrzewidzianorównieżmożli-
wośćutworzeniasenatuadministracyjnegolIstniałonjedyniewSądzieApelacyjnymwPoznaniu
wlatach1920–1922,tjldochwiliutworzeniaNajwyższegoTrybunałuAdministracyjnegol
154Artl1pkt19rozporządzeniaMinistrablDzielnicyPruskiejz23czerwca1920rlodal-
szejzmianieniektórychprzepisówniemieckiejustawyoustrojusądownictwaiouproszczeniu
postępowaniacywilnegowsprawachspornychzmieniający§124ustawyoustrojusądownictwal
ARKADIUSZBEREZA
85