Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
Najważniejsząjednakzewszystkichsprawą,największątroskąjestdziś
naszaprzyszłość–jestratowanieodzgubydzieci
1
.
Problemopiekinaddzieckiem,awszczególnościdzieckiem„moralniezanie-
dbanym”stanowizłożonyprzedmiotbadań.Przypadkifunkcjonowaniatejoso-
bliwejkategoriidzieciwśrodowiskurodzinnym,szkolnymczyinstytucjonalnym
(zakładyopiekuńczo-wychowawcze,wychowawczo-poprawcze),takodpołowy
XIXstuleciajakiwpoczątkachXXwieku,analizowałynajczęściejpracezza-
kresupedagogikispecjalnej
2
.Zagadnienia,tenaówczasmieściłysięwobszarach
zainteresowańwłaśnietejdyscyplinywramachkategoriidzieci„upośledzonych
moralnie”albo„występnych”.Jużwówczaszwracanouwagęnatrudnościinter-
pretacyjnewynikająceztakprzyjętejsystematyki.Rozumienieterminudziecko
„moralniezaniedbane”bywałobowiemsemantyczniekłopotliweitrudnedojedno-
znacznegozdefiniowania.Problematycznawydajesięzwłaszczapowszechnanie-
konsekwencjaterminologicznaizwyczajużywaniazamiennikówwstylu„dziecko
anormalne”,„występne”tudzież„przestępne”,„trudne”bądźconagminnewów-
czesnejliteraturzeprzedmiotu:„moralnieupośledzone”–współcześnieowyraźnie
pejoratywnymzabarwieniu
3
.Przyjmującwtytulepracyzapisdziecko„moralnie
zaniedbane”autorchciałpodkreślićrangęwartościmoralnychwdokonywaniu
życiowychwyborówprzezmłodegoczłowieka.Istotnymstałosięzatemukazanie
1
Okólnikdlaprelegentówwsprawiewielkiejkwestyogólnokrajowej„Ratujciedzieci”,Rada
OpiekuńczaPowiatuWarszawskiego,Druk.„Nowoczesna”,Warszawa1916,s.6.
2
Encyklopediawychowania,T.I.Wychowanie,NaszaKsięgarnia,Warszawa[1936];tamże,T.III.
Organizacjawychowaniapublicznegomłodzieży,NaszaKsięgarnia,Warszawa[1938];Wychowa-
niewrodzinieodstarożytnościpowiekXX,red.J.Jundziłł,Bydgoszcz1994;Rodzinajakośrodo-
wiskowychowawczewczasachnowożytnych,red.K.Jakubiak,Bydgoszcz1996;Rodzinaiwy-
chowaniewrodzinie.Studiapedagogiczne,Z.32.red.J.Jundziłł,ZeszytyNaukoweWSPwByd-
goszczy,Bydgoszcz1996;K.Jakubiak,WspółdziałanierodzinyiszkoływpedagogiceIIRzeczy-
pospolitej,Bydgoszcz1997;Zdziejówedukacjiiwychowaniawrodzinie,red.K.Jakubiak,Byd-
goszcz1998;WychowaniewrodziniepolskiejodschyłkuXVIIIdopołowyXXwieku,red.K.Jaku-
biak,A.Winiarz,Bydgoszcz2000;ŹródładodziejówwychowaniawrodziniepolskiejwXIXina
początkuXXwieku,wybórioprac.A.DenisiukiK.Jakubiak,Bydgoszcz2001.
3
Należyzaznaczyć,iżwniniejszejpracyniewątpliwieposiadającejcharakterhistoryczny,autor
celowoposługujesięówcześnieobowiązującąterminologią,dziśjużniestosowanąwprzedmio-
towejnomenklaturze.
