Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Anonimowedonosysązasobemraczejnieprzyjemnymdobadania
ipublikowania,stanowiąjednakzespółunikatowyiprzeztowart
analizy.JesttopierwszytegorodzajuzbiórodnalezionywPolsce,
stanowiinteresująceiniebanalneźródłodobadańnadkategorią
gatunkowądonosuorazdorefleksjinatematpostaw,poglądóworaz
kondycjimoralnejspołeczeństwapolskiegowokresieokupacji
niemieckiej.Wtejchwiliniedysponujemylepszymmateriałem,żadną
bogatszą,bardziejtypowąpróbąlistówtegorodzaju.Niesposób
stwierdzić,jakdalecereprezentatywnyczyraczejjakdalece
niereprezentatywnyjestomawianyzbiór.Przyjmijmy,żejestcałkowicie
niereprezentatywny–jestbowiempróbkąwdosłownymtegosłowa
znaczeniulosową.Niezostałaonawyselekcjonowanawedługżadnego
kryterium,którebyjąpredestynowałodoocalenia.Tajemniczym
zrządzeniemlosutenwłaśniezespółlistówzachowałsiędonaszych
czasów.Oichdoborzezadecydowałnieznanyprzypadek.
Najprawdopodobniejwśródomawianychepistołbrakujepewnych
wątków,możesięteżokazać,żeproporcjezawartejwnichtematyki
byływrzeczywistościzupełnieinne.Napewnotematyka
korespondencjidowładzzmieniałasięteżzbiegemczasu.Jestponadto
oczywiste,żeautorzyanonimowychlistówniekonieczniepisząprawdę.
Jednakżedlabadaniatego,cowówczasmyślanoorzeczywistości,dla
analizyfunkcjonalnościdonosów,prawdziwośćposzczególnych
informacjiniejestnajważniejsza.Tewłaśnie,anieinnewiadomości,
wtakich,anieinnychzestawieniach,byłyużywanewkontekście
społecznym(ujawnione,ogłoszone,mającewpływnalosy,amoże
nawetinażycieinnychludzi)–ipoprzeztostałysięfaktami
społecznymi.Sposóbwidzeniarzeczywistościprzezludzi
–odzwierciedlonywdonosach–jestsamwsobiefaktemspołecznym,
którypoddajesięopisowiirefleksji.Tegorodzaju–byużyćterminu
FlorianaZnanieckiego–„wypowiedzenialudzkie”–niemogąbyć
ocenianepodwzględemprawdziwości,„niemającharakteruprawd
ofaktach,leczsamesąfaktamispołecznymi.Niewyrażająonebowiem
obserwacji,leczaktywne,normatywne,regulatywnelubrozwojowe
dążeniawypowiadającego:dążnośćdowykonaniapewnegoczynu,
poczuciepewnegoobowiązku,chęćnarzuceniapewnejnormy
postępowaniainnymludziom,pragnienierealizacjipewnegoideału
