Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1ROZDZIAŁI1
Zupełniezapomnianonawetorannych
iumierającychżołnierzachuchodźcy
podążającywgłąbimperiumcarów
PrzyglądającsięexodusowimieszkańcówKrólestwaPolskiegowgłąbnie-
znanegoiwrogiegoimperiumcarów,jedenzobserwatorówtychzdarzeńzanoto-
wał:Wobecichlicznegonapływu,zupełniezapomnianonawetorannychiumie-
rającychżołnierzach15.Uwagatauzmysławia,zjakwielkimdoświadczeniemdzie-
jowymzetkniętosięw1915r.Konfrontowanadodatkowozdramaturgiątamtejszej
wojny,pokazujerozmiaranalizowanegozjawiska,jegooczywistynegatywny
wpływnacodziennośćwygnańców,aleteżoddziaływanienadotychczasowyplener
społeczny,polityczny,kulturowyepokiorazmiejscarozgrywaniasiębieżącychzda-
rzeń16.Przezdużączęśćdziejówczłowiekaopuszczaniewłasnejgrupy,budowanego
ztrudemdomostwa,równałosięutraciepoczuciabezpieczeństwa,aczęstowręcz
śmierci.Stądprzynależnośćspołeczna-siłatejprzynależności-stanowiłamocny
iuniwersalnyczynnikprzekładającysięnamotywludzkiegopostępowania.Tożsa-
mościgrupowedopełnianotożsamościąosobistą,którerazemwektorowookreślały
biegzwykłychwypadków.Rokodrozpoczęciawojny17wieluPolaków,niemalże
zdnianadzień,musiałozerwaćutrzymywanewięzi,narażającnaszwanknietylko
15ArchiwumAktNowych(dalejcyt.:AAN),OrganizacjepolskiewRosji(dalejcyt.:Org.pol.),9,Pismo
KomitetuPolskiegoPomocyOfiaromWojnyprzyTowarzystwieDobroczynnościWyznaniaRzym-
skokatolickiegowMoskwie,WydziałPomocydlaRannychiJeńców(KomitetPolski),1915r.,k.19.
16Wojnadoprowadziładotraumywśródtych,którzypozostaliwdomach(ludnośćcywilna),aco
dopiero,gdymowajestoludziachzmuszonychdodatkowodoopuszczeniawłasnychmiejsc,tj.zna-
negoiakceptowanegoprzeznichśrodowiska.Por.T.Charman,TheFirstWorldWarontheHome
Front,London2014,s.37,passim.
17Owydarzeniachnafronciezob.np.R.L.DiNardo,Przełom.BitwapodGorlicami-Tarnowem1915,
Poznań2012.
14