Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1Wstęp1
rzeszmieszkańcówKrólestwaPolskiego.Wywołanynaarystokratycznychsalo-
nachkonflikt,finałdumnegoorazdługiegoXIXw.,wieloaspektowodotknął
wistycznąwizjąrzeczywistości,naukąipostępem,straciłoblaskwobeczdehu-
manizowanegoodczłowieczeniadziejów.Tysiącebezradnychosóbnietylkobez-
sensownieginęłonaróżnychfrontach.Wieluznich-takjaktytułowibohatero-
wieprzedkładanejCzytelnikowiksiążki-nagleutraciłodotychczasowącodzien-
nośćnarzecz,zazwyczajwymuszonego,przeniesieniawnieznanezakamarkicar-
skiego,bezdusznegoimperium.Historiazadziałałatutajjaksiłanadludzka,której
wszyscypodlegaliiktórejniesposóbbyłosięprzeciwstawić.Szaryczłowiekzulicy
doświadczałzatemprzyspieszeniaindywidualnychorazzbiorowychlosów.
DotychczasowerealiażyciawewspomnianymKrólestwiePolskimodbie-
gały-oczywiście-odwymarzonych,aćwiczenieoptymizmunależałotamdo
zadańtrudnych.Brakpodmiotowościpaństwowej,zapóźnieniagospodarcze,kul-
turowe,opresyjnośćzaborców-wtymwypadkurosyjskiego-określałyramy
społecznegofunkcjonowania.NiemniejbyłtoDOM,zautomatyzacjąjegopostrze-
ganiajakomiejscawłasnego,choćniedoskonałego.Zdrugiejstrony,owaniedo-
skonałośćsprawiała,żeczęśćPolakównaprzełomieXIXiXXw.wypływałaza
ocean,doAmerykiPółnocnejiPołudniowej.Tyleżedecydowanosięnapodobny
krokzwłasnejwoli,podążajączamarzeniamiowygodniejszejpowszedniości.
Inaczejwięcniżw1915r.Wzmiankujęotymztegopowodu,iżanalizowanena
1Zob.A.Prymaka-Oniszk,Bieżeństwo1915.Zapomnianiuchodźcy,Wołowiec2016.
2M.Korzeniowski,M.Mądzik,D.Tarasiuk,Tułaczylos.Uchodźcypolscywimperiumrosyjskim
wlatachpierwszejwojnyświatowej,Lublin2007.
3Wyjątkowestudiumnatentemat:W.Borodziej,M.Górny,Naszawojna,t.I:Imperia1912-1916,
t.II:Narody1917-1923,Warszawa2021.
4J.Osterhammel,HistoriaXIXwieku.Przeobrażenieświata,Poznań2020.
5
