Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
różneelementyzróżnąmocąoddziałująnapozostałe,tj.mówiącwprost,
tułaczeznaleźlisięwnieuchronnymkontekście,zjakimnależałosięupo-
rać,decydowano:poddaćsięokolicznościom,zaadaptowaćsiędonichlub
wyzyskaćjepartykularniedlasiebie;
−wreszcie,ciąglegdzieśwwiekuXIXinapoczątkuXXbudowanoróżne
antynomieopartenaschemacie:(jacyś)myi(jacyś)oni,tyleżezwykły
człowiekchceprzeżyć,zgodniezbiologicznyminstynktem,scharaktery-
zowanymnaukowoprzezKarolaDarwina.
Cezurychronologicznepracywybrałemtypowo.Mojaopowieśćzaczyna
sięwwielokrotnieprzywoływanymroku1915,kiedywwynikuniekorzystnego
dlaRosjanprzebiegudziałańwojennychichwojskawycofałysięzKrólestwaPol-
skiego,zmuszającdotegosamegotysiącemieszkańcówtamtychterenów.Drugą
krańcowądatązostałnatomiastrok1918,ujętysymbolicznie.Niechodzidokład-
nieodatę„11listopada”,leczoperowaniewramachdanegomomentuhistorycz-
nego,będącego-bezwątpienia-wektorempostępowaniaposzczególnychjedno-
stek.Wybitnyznawcatematyki,WłodzimierzSuleja,takpisałodnośnietamtych
listopadowych,zdobywającychnieśmiertelnąpamięć,dni:
PowracałPiłsudskidoPolskizrywającejzaborczepęta.Pogłoski,żemagdeburscywięźniowie
zostanąladamomentuwolnieni,krążyłypostolicyodpierwszychdnilistopada1918r.,toteż
wnajrozmaitszychmiejscach-przeddworcami,namiejskichrogatkach-sporerzesze,ito
Truizmemjeststwierdzeniedotycząceznaczeniatychchwil.Jednakże,tak
jakzaznaczyłemwcześniej,tocostanowiwyczekiwaneprzełomypolityczne,nie
zawszeniesiezasobąwyłączniejednostronnyentuzjazm.Zperspektywyfrom
belowprzynosipoprostuczaspodjęciadecyzji.Dokładnietakbyłowprzypadku
tułaczy.Mającbieżącewyobrażeniaoówczesnejcodzienności,bezpośredniozwią-
zanezaktualnympołożeniemspołecznymkonkretnejzbiorowości,uchodźcy
9Por.J.Pomorski,HomoMetahistoricus.Studiumsześciukulturpoznającychhistorię,Lublin2019,
s.48.
10W.Suleja,Mundurnanimszary…RzeczoJózefiePiłsudskim(1867-1935),Warszawa2018,
s.163.
9
