Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Szkołanamiaręmożliwościdziecka
spostrzeganie,wąchanie,smakowanie,słuchanie).S.Szuman3równieżpodkreśla
ważnośćintegracjidoświadczeńzmysłowychwewczesnymdzieciństwie,któredają
podstawę„genezieprzedmiotu”wrozwojuspostrzegania,aktywnościimyślenia
dziecka,wtymrównieżaktywnościplastycznej.
JakzakładaJ.S.Bruner4,wtokurozwojupoznawczegodzieckorozwijare-
prezentacjęenaktywną(sferadziałaniowa),ikoniczną(sferaobrazowa)isym-
boliczną(sferamowy).Wrozwojudążyonodointegracjidoświadczeńiwiedzy
tychreprezentacjirównieżwswoichdziałaniachtwórczych.Biorącpoduwa-
gęrozwójtwórczościrysunkowejdziecka,możnaprzyjąć,żewszystkietere-
prezentacjewystępują,alezmieniasięichhierarchiawstymulacjiaktywności
twórczej.Przedstawionewyżejzałożeniaanalizytwórczościrysunkowejdziecka
wynikajązprzyjętegoprzezemniezałożenia,żewiedzępsychologicznąprzyjmuję
jakopodstawowądlapedagogikitwórczościwedukacjiplastycznejwwyjaśnie-
niumechanizmówaktywnościtwórczejdziecka.Twórczośćplastycznadziecka
wyrastazjegopotrzebpsychicznychijestzintegrowanazjegorelacjami
zotoczeniemspołecznym,przyrodniczymikulturowym.Pracaplastyczna
dzieckastanowiwyrazjegouczuć,zdolnościintelektualnych,poziomurozwoju
fizycznego,świadomościpercepcyjnej,pierwiastkatwórczego,potrzebestetycz-
nychipoziomurozwojuspołecznego5.Problematykaedukacjiplastycznejjest
ściślezwiązanazzagadnieniamipsychologiirozwojudzieckawtwórczościpla-
stycznej.
Twórczośćrysunkowądzieckaprzyjmujęjakoproces,wwynikuktóregotworzy
ononowąoryginalnąjakość.Rozwójjestwpisanywżycieczłowieka.Jesttodyna-
micznyitwórczyproces,którypozwaladzieckunawzrostfizycznyipsychiczny.
Wrozwojurysunkowymdzieckoprzekraczaswojedotychczasowedoświadczenia
poznawcze,którychwyrazemjestzmianawzakresiedziecięcejformyrysunkowej.
Twórczośćrysunkowajestpierwsząipodstawowąformąaktywnościplastycznej,
wktórejdzieckowyrażaswojąosobowość.Rysowanietozłożonyprocesrozwo-
jupsychicznegodziecka.Występujeodjegonajwcześniejszychlat.Wwynikuroz-
wojurysunkowegodzieckowypracowujesystemznaków,któreróżnicujestyli-
styczniezależnieodpoziomurozwojuswoichogólnychumiejętności,zdolności,
wtymzdolnościplastycznychorazogólnejwiedzyoświecieiprzedmiotach.Twór-
czośćrysunkowadzieckatorozwójumiejętnościorganizacjipercepcyjnejrysunku,
wtymnazwaniarysunkuitworzeniaznakówrysunkowych.Następujekonkrety-
zacjadoświadczeniazmysłowego,umysłowego,językowegoidziałaniowegowry-
sunkudziecka.
3S.Szuman,Genezaprzedmiotu.Odynamicznejintegracjisferzmysłowychwewczesnymdzieciństwie,
[w:]„KwartalnikPsychologiczny”3-4,t.III,Poznań1932,s.363-394;S.Szuman,Genezaprzedmiotu.
Odynamicznejintegracjisferzmysłowychwewczesnymdzieciństwie,[w:]S.Szuman,Studianadrozwojem
psychicznymdziecka,t.1,Warszawa1985b,s.20-42.
4J.S.Bruner,Pozadostarczoneinformacje.Studiazpsychologiipoznania,Warszawa1978.
5V
.Lowenfeld,W.L.Brittain,Twórczośćarozwójumysłowydziecka,Warszawa1977;U.Szuścik,
Domiszkoławrysunkachdziecka,[w:]B.Dymara(red.),Dzieckowświecierodziny,Kraków1998,
s.175-188.
16
