Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Słowowstępne
11
nakontekstachwspółkształtującychiwspółokreślającychdziełooraznain-
terpretacji;interpretacjistanowiącej,wodróżnieniuodtego,cosubstancjal-
ne,„transferzpotencjalnościdoaktualności”6,awrezultaciedecydujący
sposóbistnieniasztukijakotakiej.
Odmiennośćtawynikawięczjednejstronyzsamejrzeczywistościarty-
stycznej,zezmianwobrębiepraktykiiposzukiwańtwórczych,aleteż
z(niejednokrotnieradykalnych)przekształceńzwyczajówkoncepcyjnych,
wktórychstatusartystycznościprzestanowiązaćwyłączniezsubstancjal-
nościąobiektówprzypisywanychsztuce.Odpewnegojużczasuzresztą
samatwórczośćwykroczyłapozaprzedmiotowość.„Ontologięprzedmiotu”
uzupełniłzdarzeniowyikonceptualnywymiarpraktykiartystycznej,
azczasemibezcielesność(immaterialność)naturymediówelektronicz-
nych7.WzrosłateżwkolejnychdziesięcioleciachdrugiejpołowyXXwieku
„częstotliwośćsytuacji,wktórychprzedmiotstawałsięcorazmniejważnym
elementemsytuacjiestetycznej”8,awkonsekwencjiuwydatnionorównież
znaczenie,odmiennychodfizycznych,intencjonalnych,kulturowychihisto-
rycznychwłasnościdziełasztuki.
Zdrugiejzaśstronydecydującywpływnaodmiennośćproponowanego
ujęciawywarłyosiągnięciarefleksjiteoriopoznawczejimetodologicznej.Ge-
neralizując,toprzedewszystkimustaleniarewidującezarównozasadność
esencjalistycznychiobiektywistycznych(wrzeczywistościhistorycznych
ikonwencjonalnych)koncepcjisztuki,jakiepistemologicznyorazprzygod-
nycharakterinterpretacji.Uszczegóławiającinspirującekoncepcje,należy
niewątpliwiewspomniećokulturowychuwarunkowaniachpercepcji,ode-
terminantachkontekstowych,sytuacyjnychiinstytucjonalnych,orekontek-
stualizacjidoświadczeniasztukiwobrębieteoriiistudiówkulturowych,
atakżeoinfrastrukturzepoznaniairozumienia.ZgodniebowiemzDerri-
diańskimprzesłaniem—słowniki,sensy,„wzorce,pojęcia,problemyfilozofii
sztukiniespadłyznieba,leczukonstytuowałysięwokreślonysposóboraz
wokreślonymczasie”,tworząckonfigurację,azarazem„system,logikęoraz
encyklopedię,wewnątrzktórejsztukipięknewyodrębniająsięjakoparty-
kularnyobszar”9.Rozstrzygającewreszcieokazałosięprzeświadczenie—
przytaczamjejakoswoistepodsumowanieizamknięcieprzedstawionych
założeń—żesztukaniemożeistniećsamaprzezsię,ale
6W.Kalaga:Mgławicedyskursu.Podmiot,tekst,interpretacja.Kraków2001,s.235.
7Por.np.M.Ostrowicki:Wirtualnerealis.Estetykawepoceelektroniki.Kraków
2006;K.Wilkoszewska:Estetykinowychmediów.W:Pięknowsieci.Estetykaanoweme-
dia.Red.K.Wilkoszewska.Kraków1999.
8A.Berleant:Prze-myślećestetykę.Niepokorneesejeoestetyceisztuce.Przeł.M.Ko-
rusiewicz,T.Markiewka.Kraków2007,s.44.
9J.Derrida:Prawdawmalarstwie.Przeł.M.Kwietniewska.Gdańsk2003,
s.24.
