Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Operacjonalizacjacelówkształcenia
27
8.
Ewentualnepowtórzenieetapów2.–7.Gdywyniksprawdzaniajestniezado-
walający,powtarzamyetapyoperacjonalizacjiceluogólnego,starającsię
usunąćjejbłędyiograniczenia.
Błędyoperacjonalizacji.Operacjonalizacjacelówkształceniajestżmudnym,
wieloetapowymprocesem,wymagającymwyćwiczenia.Mniejdoświadczonym
nauczycielomzdarzająsięczęstonastępującebłędy:
•
Zbytnierozdrobnieniecelu.Bardzodługielistycelówoperacyjnychsą
bezużyteczne.Uszczegółowianiecelówmożebyćprowadzonebezkońca,ale
nieotochodziwprocesieoperacjonalizacji,wręczprzeciwnie–trzebadążyć
dojaknajmniejszejliczbycelówoperacyjnych,którełączniewystarczą,by
opiswyniku,jakimabyćosiągnięty,byłjasny.Gdymamywrażenie
rozkawałkowaniaceluogólnego,tj.gubimysięwokreślaniuzwiązków
międzyposzczególnymicelamioperacyjnymi,operacjonalizacjabyławadliwa.
•
Preferowaniecelówpoznawczych.Niektórzynauczycieleza„konkretne”
uważajątylkoto,cozawartewpodręcznikuuczniowskimicomożebyćprzez
uczniadokładnieodtworzone.Stądskłonnośćdocelówpoznawczych,itonie-
wybiegającychpozapamiętaniewiadomości.Tymczasemgłównymzadaniem
operacjonalizacjijestdoprowadzeniedonależytejwyrazistościcelówwyższej
kategorii,awtymcelówmotywacyjnych.Projektowaniewynikównauczania
prostychwiadomościipodstawowychumiejętnościniewymagatakskom-
plikowanegozabiegu.
•
Zapominanieoceluogólnym.Kolejneetapyoperacjonalizacjigrożąstop-
niowymodchodzeniemodceluwyjściowego.Bezmyślne,mechaniczne
stosowanieproceduryzubożatencel,zamiastgowzbogacać.Nawetnajbardziej
udanaoperacjonalizacjaniezwalnianaswszakżeodpamiętaniaceluwyjścio-
wegoiprzebytejdrogi.Zarównodobórcelówogólnych,jakiichoperacyjna
interpretacja–toumowyspołeczneoograniczonejskuteczności.
•
Zamknięciezbiorucelówoperacyjnych.Początkującym„operacjonalizato-
rom”możesięwydawać,żeprzebyciesiedmiuetapówprocedury,zewentual-
nymjejpowtórzeniem,tworzypełnyiostatecznyzbiórcelówszczegółowych.
Tymczasemprzebiegwydarzeńwewnątrzinazewnątrzoddziałuszkolnego
możeprzynosićokazjedoudanegouzupełnienialubprzeredagowaniazbioru
celów.Otodlaczegopamiętanieowyjściowymceluogólnymjestzawsze
potrzebne.
•
Zaniedbanieosiąganiacelówoperacyjnych.Podobniejakcelogólnyrównież
celeoperacyjnemogąpozostaćnapapierze.Takieniebezpieczeństwodotyczy
takżecelurozważanegoprzyobjaśnianiuprocedury.Należyzastanowićsię,
czyosiągnięcietakambitnegocelujestmożliwewdanejszkole,udanych
uczniów(wszystkichlubwdostatecznielicznejgrupie)idostępnymisiłami.
Jeżelinie,towartozredagowaćcelogólnyskromniej,gdyżcelebezpokrycia
demoralizują.