Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
SZTUKAPOMIARÓW,czyliODMETRADOMIKROMETRA
Natematmetrologiinapisanosetki,amożeitysiącepodręczników,skryptów
orazpublikacjinaukowych,oczymświadczychociażbyliczbazastosowanychtu
przywołańbibliograficznych.Ludzieświadomipotrzebymierzenia.Pomiary
tokoniecznainiezbędnadziałalnośćczłowiekainiezmienitegonawetpostępu-
jącaautomatyzacjaorazrobotyzacjaprocesów.
Polskamadużywkładwrozwójnowoczesnejmetrologiiistandaryzacjimiar.
MałoktosłyszałjednakoTytusieLiwiuszuBurattinim,polskimwynalazcy
włoskiegopochodzeniaiaktywiścieeuropejskiejrewolucjinaukowejzczasów
wielkiegorozkwituRzeczypospolitejkrólaJanaKazimierza.Jużw1675r.opu-
blikowałontraktatMiarapowszechna,wktórymrozwinąłteorięmiaryuniwer-
salnej,jednolitejdlacałegoświata,nazwanejprzezniegometrempowszechnym
lubmetremkatolickim.Jakojedenzpierwszychwczasachnowożytnychużył
słowanmetr”naokreśleniemiarydługości.Zaproponowałnawetwłasnąorygi-
nalnąmetodępomiarumetrazapomocąwahadłasekundowego.Przypisujemu
sięteżwynalezieniemikromierza.
Poszukiwaniauniwersalnejjednostkimiarydlacałegoświatazapoczątkowano
niecopóźniej,bookoło200lattemu.FrancuskaAkademiaNaukwroku1792
zleciładwómastronomomprzeprowadzeniepomiarówwzdłużpołudnikapary-
skiego,napodstawiektórychplanowanoustalićstandardowąjednostkędługości
zwanąmetrem.Ekspedycjamiałatrwaćkrótko,aprzedłużyłasiędo7lat.Była
teżjednąznajważniejszychekspedycjibadawczychwdziejachludzkości.
Zmieniająsięprzyrządy,alepodstawowezasadypomiarowe,rachunekbłędów
czymetodyitechnikipomiarowejużdopracowane.Następująteżzmiany,nie-
kiedykluczowe.Niedawno,bodokładnie20maja2019r.-datanieprzypadkowa,
botoŚwiatowyDzieńMetrologii-nastąpiłagruntownaredefinicjajednostek
podstawowychukładuSI.Niniejszypodręczniktenfaktjużuwzględnia.
StosowanyobligatoryjnieukładjednostekmiarSIscalaniemalcałyświat
wmetrologicznącałość.Spójna,jednolitametrologiadotyczynaszegozdrowia,
środowiska,wymianyhandlowej,nauki,techniki,bezpieczeństwaiwieluinnych
sferżyciaczłowieka.Standardowysystemmetryczny,opartynawzorcachmetra
ikilograma,stosujezasadę10-krotnychwielokrotności(stądinnanazwa:system
dziesiętny)przytworzeniujednostekwtórnych.WPolsceobowiązujeondopiero
od1966r.
Postęptechnicznyitechnologicznywzakresiemetodiprzyrządówpomia-
rowychjestostatniobardzoduży.Przyrządyanalogowepozostająnadalwpo-
wszechnymużyciu,bomająwielezalet.Intensywnierozwijanajestjednakoferta
przyrządówcyfrowych,korzystającychzwzorcówlaserowychiinkremental-
nych.Metrologompozostajezatemśledzićnabieżącoaktualnąofertęrynkową
iświatowetrendy.Niemalcodzienniedowiadujemysięokolejnychnowychmo-
delachitypachprzyrządówpomiarowychdospecjalistycznychzastosowań.