Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.SZTUKAWPRZESTRZENIPUBLICZNEJISZTUKAPUBLICZNA-ŹRÓDŁA,PROBLEMY
,PERSPEKTYWY
WspółczesnegraffitinarodziłosięwStanachZjednoczonychpodkoniec
lat60.XXwiekujakokonsekwencjazamieszekrasowych.
Graffiti,podobniejakzamieszkirasowe,byłodzikąagresją,alein-
negorodzaju,zmieniającątreśćiobszaragresji.Nowegotypuinter-
wencjąwprzestrzeńmiasta,pojmowanegojużnietylkojakomiejsce
ekonomicznejipolitycznejwładzy,alejakoczasoprzestrzeńterrory-
stycznejwładzymediów,znakówidominującejkultury(Baudrillard,
1993,s.76,za:Dziamski,2010,s.294).
50
Graffitibyłozatemsprzeciwemkolorowejmniejszościżyjącejwgettach,
swegorodzajuwyrazembuntuwobeckulturowejdominacjibiałych.Był
tośladmiastaniewidzialnego,wktórymdominująbiedaiwykluczenie.
Wczesneamerykańskiegraffiti(zlat60.i70.XXwieku)niebyłopostrze-
ganewkategoriachartystycznych,nieprzypisywanomuteżpolitycznych
znaczeń(wodróżnieniuodgraffitiparyskiegomaja1968).Traktowanoje
raczejjakoprzejawmiejskiegofolklorupozbawionegoideologiiitreści.
Kojarzonebyłoprzedewszystkimzagresjąiwandalizmem(Dziamski,
2010,s.294).
Graffiticzęściejtraktowanebyłojakofenomensocjologicznyniżar-
tystyczny.Proceskulturowegooswajaniatejformywyrazuartystycznego
rozpocząłsięwpołowielat70.XXwiekuidotyczyłobszaruartystycznego
orazideologicznego.Zczasemdopierozaczętopatrzećnagraffitiprzez
pryzmatsztuki,odróżniaćlepszeodgorszego,artystyczneodpozbawionego
takichambicji.Powolidopasowywałosięonodowymagańkulturydominu-
jącej.Zacierałysięróżnicemiędzygraffitiamuralami.Tymsamymgraffiti
wpisałosięwtradycjęmalarstwaściennego,atagizaczętointerpretować
jakosposóbjednostkowejekspresji(tamże,s.295).
Wieleamerykańskichmuralgroupswlatach70.byłofinansowanych
iwykonanychprzezspołeczności.Częśćsponsorowanychzewnętrznie
działańmiałacharakterkomercyjny,aczęśćwspieranabyłaprzezinstytu-
cje(galerie,muzea).PrzykładowowNowymJorkuistniałydwiegłówne
grupyoróżnychpodejściach.CityWallszostałozapoczątkowaneprzez
artystów,anastępnieprzejęteprzezMuzeumSztukiNowoczesnej(Museum
ofModernArt,MoMA).GrosmuraliCityWallstowrzeczywistościmalar-
stwosztalugowewwiększejskali,abstrakcyjne,koloroweiwykonaneprzez
przedstawicieliświatasztuki.NatomiastCityArtsWorkshop(naLowerEast
Side)jestorganizacjąoddolną,którejmuraletoprzedewszystkimścienne
malowidłapubliczne,zarównopodwzględemstylu,jakitematyki.Były
oneprojektowaneimalowaneprzezczłonkówspołeczności,zwykleosoby
młode,zpomocą(alenieautorytarnąinarzucającą)profesjonalnegoartysty
(zazwyczajspozaświatasztuki).Malowidłatesłużyłyzjednejstronycelom
