Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
tylkowiązanie,alespowodowaławynalezieniezupełnieinnejtechnologii
budowy,którąbezobawoanachronizmmożemynazywaćrzymskimbeto-
nem:wznoszonoszalunkizdesekiwlewanopomiędzyniekolejnewarstwy
zaprawyzmieszanejzotoczakamirzecznymiorazkamiennymkruszywem.
Pozastygnięciutejmieszankirozbieranoszalunek.Wtensposóbpowsta-
wałmurodlewany,szary,chropawy,aleosilenośnejprzekraczającej
wytrzymałośćnawetgrubszychścianmurowanych.Inietylkościany.Me-
todązzastosowaniemszalunkuodlewanoteżłukiisklepienia,którychwy-
trzymałośćnieustępowałałękomkonstrukcyjnymzklińcówkamiennych.
Opisanysposóbbudowyzwanoopuscaementicium,przyczymcaementabyły
toelementykruszywa,czylimałekamienie,aniesamazaprawa.Mimoto
wewszystkichjęzykachsztucznymateriałwiążący,stosowanydozapraw,
określasięmianemcementu.
Opuscaementicium,rozwijającesięodschyłkowejRepublikiicorazbar-
dziejpopularnewIw.p.n.e.,kierujeuwagękuinnymmateriałomitechno-
logiombudowlanymużywanymwrzymskiejarchitekturze.Poszczególne
wątkimurówokreślasięterminem„opus”zprzymiotnikiemwskazującym
narodzajmateriału.
Opuspolygonale(zwielobocznychsurowychgłazów)możnawzasadzie
pominąć,ponieważtensposóbwznoszeniamurówzbryłkamieniałączo-
nychnaglinę,zczasemlekkoociosywanychodlica,charakterystycznybył
dlawszystkichkulturŚródziemnomorzaodepokibrązuiwokresieCesar-
stwaniebyłjużstosowany.
Opusquadratumpolegałonaociosywaniukamieniadokształtuprosto-
padłościennychbloków.WItaliibyłtonajczęściejłatwywobróbcetufwul-
kanicznyorazmiejscowydośćporowatywapień,zwanytrawertynem.Bloki
początkowołączonorównieżgliną.Wopusquadratumwznoszonomurylite
(np.muryobronneRzymu,zbudowanewIVw.p.n.e.ponajeździeGalów),
jednakżeodupowszechnieniasięopuscaementiciummuryzjednejpionowej
warstwyblokówzaczęłypełnićfunkcjęzewnętrznychokładzin(oraznieja-
2.Opusquadratumorazmixtum–przerys
13
