Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przygotowującnowąwojnę,monarchowieiprzywódcypaństwuważali,
żebędzietosposóbnarozwiązanienietylkonarastającychsprzecznościmię-
dzynarodowych,lecztakżewewnętrznych.Wskuteknabrzmiałychmiędzyna-
rodowychkonfliktówpolitycznychpomiędzynajpotężniejszymipaństwami
jużwielelatprzedwybuchemwojnynastąpiłpodziałświatanadwaobozy,
tj.Trójprzymierze(Dreibund;Niemcy,Austro-Węgry,Włochy),którezostało
zawiązane20maja1882rokuwWiedniu,iTrójporozumienie(Triple-Entente)
-sojuszpaństwpowstałynapodstawieumówdwustronnych:WielkiejBry-
taniizRosją(1892r.),FrancjizWielkąBrytanią(1904r.)iWielkiejBrytanii
zRosją(1907r.).
JakobezpośrednicasusbelliwykorzystanozabójstwowSarajewieaustro-
-węgierskiegonastępcytronuarcyksięciaFranciszkaFerdynandaHabsburga
ijegomałżonkiZofiivonChotek28czerwca1914roku.Zamachowcembył
GavriloPrincip,serbskinacjonalistanależącydoorganizacji„CzarnaRęka”
.
Bliskomiesiącpozamachu,23lipca1914rokurządowiserbskiemuzosta-
łodoręczoneultimatum,wktórymAustro-Węgrydomagałysięzaprzestania
propagandyantywiedeńskiej,ukaraniawinnychzamachuioficjalnegopotę-
pieniaprzezkrólaSerbiiwielkoserbskiejagitacji.BelgradzkieposelstwoRosji
wpierwszejchwilizalecałoSerbompójścienaustępstwa,alejużnastępnego
dniarządrosyjskiogłosiłwolęobronySerbiiwrazieatakuAustro-Węgier.
Serbowieprzyjęliżądaniazwyjątkiemjednego-niezgodzilisięnaudział
austriackichprokuratorówwnadzorowaniuśledztwadotyczącegozamachu,
ponieważbyłobytopogwałceniemsuwerennościpaństwa.Dwadnipóźniej,
26lipcaAustro-WęgryiNiemcyodrzuciłybrytyjskąpropozycjęzwołania
międzynarodowejkonferencjiwsprawierozwiązaniasporu.Mimoprzyjęcia
przezKrólestwoSerbiiprawiewszystkichpunktówultimatumAustro-Węgry
wypowiedziały28lipca1914rokuwojnęSerbiiiwtymmomenciezaczęła
działaćzasadadomina,nakręcająctymsamymspiralęnapięcianakontynen-
ciewywołanąskomplikowanymsystememsojuszymiędzynarodowych.
NastępnegodniaRosjazarządziłaczęściowąmobilizację,aletylkoprze-
ciwkoAustro-WęgromjakowyrazpoparciadlaSerbii,alejuż30lipcaogłosiła
powszechnąmobilizację.Niemcy31lipcazagroziływypowiedzeniemwoj-
ny,jeżeliRosjanieodwołamobilizacji.Wodpowiedzinato1sierpniatakże
Francjaogłosiłamobilizację.TegodniaCesarstwoNiemieckiewypowiedziało
wojnęImperiumRosyjskiemu,a3sierpniaFrancji.Jednocześnie2sierpnia
NiemcywkroczylidoLuksemburgaizażądaliodBelgiiprzepuszczeniaswo-
ichwojskprzezjejterytorium,skądchcielizaatakowaćniebronionąodpółno-
cyFrancję.NiemieckainwazjanaBelgięwnocy3sierpnia-wobecbrakujej
9
