Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
żeowszem,istniejąkosztowneprzedmioty,aleźródłem
orazprzyczynązawiściipożądaniasąwyłącznienasze
onichwyobrażenia(XI).
FRAGMENTI
Odtego,cosobie
[…]
wyobrażasz,zawisłtwójsposób
myślenia.Duszabowiembarwisięwyobrażeniami.
(MarekAureliusz,
Rozmyślania
,V.16)
KOMENTARZ:Otofundamentalnazasada,odktórej
zaczynasięnietylkonaszpierwszyrozdział,aleteżcały
stoicyzm:naszsposóbmyślenia,funkcjonowanie
wświecieipodejmowaniewnimdziałań,zależą
wpierwszymrzędzieodtego,jaktenświatwidzimy,
zależąod
wyobrażeń
,którenajegotematsobie
tworzymy.Ściślejibardziejpodręcznikowomożnatoująć
tak:każdenaszeodniesieniesiędoświata(naprzykład
jakieśdziałanielubdecyzja)poprzedzonejestpewnym
aktem
myślowym
,zachodzącymwsposóbmniejlub
bardziejuświadomiony.Innymisłowy,wszystkozaczyna
sięodpomyśleniaosprawachwpewienokreślonysposób
iwydaniaonichpewnejopinii–robimytonawetwtedy,
gdyniezdajemysobieztegosprawy.Wydaniesądów
iopiniijestrównoznacznezwytworzeniemsobie
pewnychwyobrażeń,któretowyobrażeniastanowiątreść
naszegodoświadczenia.Towłaśniejestpodstawowa
zasada,odktórejzaczynasięstoicyzm:
żyjemy
wświeciewyobrażeń,nierzeczy
.
Stoicynietwierdząbynajmniej,żenieistnieją
tedobrzeznanenamrzeczy,takiejakdrzewaigwiazdy,
falenamorzu,plotkiipochwały,sławainiesława,pamięć
ludzkaizapomnienie.Oneistniejąniepodważalnie,ale
wpewnymoddaleniuodnas.Nieoddziałująnanas
bezpośrednio.Jesteśmyodnichodizolowanimiękkim
kokonemwyobrażeń,któryotaczanasipośredniczy
wdoświadczaniuświata.Tylkozwyobrażeniamimamy
bezpośredni,realnykontakt.
Brzmitotrochęjakparadoks.Bowyobraźmysobie,
żewpięknyletnidzieńopalamysięnaplaży:czujemy
