Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
dodają”nieznaczy,żebóltozłudzenie.Znaczy,
żewiększośćnaszychcierpieńjestpowodowananieprzez
czynnikizewnętrzne,tylkoprzezto,conaszumysł
dodajedonichodsiebie.Innymisłowy,wedługstoików
cierpieniejestzaledwiewdrobnejczęści(powiedzmyw5
procentach)powodowaneprzezto,copochodzi
zzewnątrziczegoniedasięusunąćżadnymzabiegiem
mentalnym.Alewiększość,oweprzykładowe95procent,
tonaszesamoudręczenie,użalanienadsobą
iwyolbrzymianiecierpień.Jednymsłowem:najbardziej
nasboląnaszewyobrażenia.
Stoicynietwierdzą,żebólnieistniejealbożenasnie
dotyczy.Twierdząjedynie,żebólpochodzącyzzewnątrz
doprawiamynaogółwłasnymiprzyprawamidotego
stopnia,żeichsmakzagłuszawszystkoinne.Irzecz
jasna,czynimytocałkowicieniepotrzebnie.„Bóljest
lekki”niewtymsensie,żeniemanaświeciecierpień
fizycznych,alewtym,żesąonejedyniedrobnym
wkłademdobilansunieszczęścia.Ktoznaszaprzeczy,
żenawetniewielkadolegliwośćfizycznapotrafinam
skuteczniezdezorganizowaćżycieiuczynićdogłębi
nieszczęsnymi?Jednakniedolegliwośćjesttuwinna,
tylkowszystkiewyobrażenia,jakimijąotaczamyidoniej
masochistyczniedodajemy.Jeślibrakujenampewności,
żejakaśprzeciwnośćzdołanaspokonać,chętnie
posyłamyjejposiłki,którebędąwalczyćprzeciwkonam.
Tymiposiłkamisąwłaśniewyobrażenia,które
autodestrukcyjnie–icałkowicieniepotrzebnie
–kierujemyprzeciwkosobiesamym.
FRAGMENTXI
[…]
ilelatspędziłaEryfilezAmfiaraosemwewspólnocie
życia,itojakomatkadziatek,baitoiludziatek?Aleoto
ichpożyciezostajezburzoneprzezsznurpereł.
Cototakiegojestsznurpereł?Mniemanie,któreona
miałaotakichrzeczach.
(Epiktet,
Diatryby
,II.22)
KOMENTARZ:Jesttopierwszazestarożytnych
