Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28|ROZDZIAŁPIERWSZY
stówdołączyłaukradzionanadworcuweWiedniuwalizkazma-
nuskryptami,którąPeiperwiózłzHiszpanii.
Zagubionypoczątek
Niejestpewne,cokryłyznajdującesięwtajemniczejwalizcerę-
kopisy.Peipernigdytegoszczegółowonieodsłonił.Zjegosłówwy-
nikajednakwyraźnie,żezaginionerękopisy,będąceartystycznym
początkiemprzyszłegotwórcyawangardy,mogłyodmienićdzieje
polskiejliteratury.Pamiętajmy,żePeiperniejestjedynympoetą,
któremuWskradzionopoczątek”.NaprzykładWłodzimierzMaja-
kowskiuważał,żeWniemym”początkiemjegopoezjibyływiersze
z1909rokupisanewwięzieniuiskonfiskowaneprzezpolicję79.Po-
mimotozdajesię,żetylkoprzypadkowipolskiegopoetypoświęcono
takwieledługichrozpraw.SprawąkradzieżyPeiperowskichręko-
pisówzajmowalisięStanisławJaworski,AndrzejKrzysztofWaś-
kiewiczczyCarlosMarrodanCasas.Nikomunieudałosiędociec
prawdy.Nadwalizkądotejporyunosząsięoparytajemnicy.Jedy-
ne,cowynikaztychwypowiedzi,topogląd,żeprzygodazwaliz-
ką–prawdziwaczyteżfikcyjna–zaciążyłanadżyciemiliterackim
początkiempoety
80
.Zpewnościąiteraznieudasięrozwiązaćtejza-
gadki.Możnajednakprzyjrzećsię,jakbyłbudowanytennajbardziej
znanymitPeiperazwiązanyzHiszpanią,ispróbowaćodpowiedzieć
napytanie,czemumiałsłużyć.Bytouczynić,trzebaprzywołaćjesz-
czerazjedynegoświadkazdarzenia–TadeuszaPeipera.
WWdniuwyjazdudoKrakowa–opowiadałPeiperMarianowi
Czuchnowskiemu–skradzionomiweWiedniuwalizkę,wktórejznaj-
dowałysięwszystkiemojerękopisy,owockilkulatżycia.Byłatodla
mniestratatakbolesna,żepierwszyrokpobytuwKrakowie(1921)
zapadałemciąglewmyślisamobójcze.Ażwreszciedoszłodoosta-
tecznegopostanowieniaizastanawiałemsiętylkonadtym,czypo-
kój,wktórymsięzastrzelę,zamknąćnaklucz,czyteżnie”81.
Mimożepisarzwyjawiłtęhistorięw1929roku,ażosiemlatpo
tym,jaksięzdarzyła,tojednakdośćdokładniezrekonstruował
stan,wjakimsięznalazłpozniknięciurękopisów.Powódjego
udrękiwydajesięzrozumiały.Zostałobrabowanyzczegośbardzo
cennego.Tymbardziejcennego,żewżadensposóbniemożnatego
