Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
SpadkobiercyManiego-bogomiłowiei
katarzy
Dośćpowszechniesięuważa,żechoćniebezpośrednimi,toprzecieżjednak
spadkobiercamimanichejczykówwEuropiebylibogomiłowieikatarzy.Chociaż
„klasyczny”manicheizmumarł,tojednakdoktrynaperskiegoprorokaManiego
inspirowaławieleosóbibyłaźródłem,zktóregoczerpanobardzodługo-nietylko
naWschodzie,aleinaZachodzie.
NaprzełomiewiekówXiXIwcesarstwiewschodniorzymskimdruzgocącąklęskę
ponieślipaulicjanie-kontynuatorzydualistycznejmyśliManiego.Wycofalisięna
Kaukaz,alepozostawiliwieleumysłówzapłodnionychswymipoglądami
religijnymi.
MariuszDobkowskipisze,że:
„dlaruchupaulicjanpowstałegowpoł.VIIwiekuprzełomowybyłwiekIX.W
jego2.ćwiercizaprzestanowybieraniacharyzmatycznego,religijnegoprzywódcy
(gr.didaskalos),władzaduchownazostałaoddzielonaodświeckiejidefacto
paulicjanizmprzekształciłsięwruchmilitarno-religijny:oddziałypaulicjan
dokonywałynajazdówna(bizantyjską)Anatolię.Ważnymmomentemwichdziejach
byłozdobycienajważniejszejsiedzibypaulicjańskiej,twierdzyTefrikeprzezoddziały
bizantyjskie(878).Wspólnotazostaławówczasrozbita,aleniezniszczona.
Paulicjanie-żołnierzezostaliwcielenidoarmiibizantyjskiej,gdziesłynęlijako
znakomiciwojownicy.Częśćpaulicjanżyłajednakdalejnapograniczubizantyjsko-
muzułmańskimażdoXIIwieku.PodkoniecXwiekucesarzbizantyjskiJanI
Tzimiksesprzesiedliłczęśćarmeńskichpaulicjan(bozająłzach.częśćArmenii)w
rejondzis.Płowdiw(Bułgraria)[tuprawdopodobnieprzyczynilisiędozałożenia
ruchubogomilskiego].OstatnieśladypaulicjansąpotwierdzonanaBałkanachpod
koniecXVIwieku.”(M.Dobkowski,„Uwagidoopracowania„Albigensi”[w:]
AndrzejSarwa,„Albigensi”,Sandomierz2006,s.8).
Ichspadkobiercy,szukającmiejscspokojniejszychodstołecznego
Konstantynopolaigreckojęzycznejczęściimperium,zwróciliswojezainteresowania
wstronęBułgarów,wśródktórychrychłorozpoczęlidziałalnośćmisyjną,odnosząc
natympoluliczącesięsukcesy.(A.J.Sarwa,„Herezjarchowie...”;„Dualistyczna
herezjaBogomiłów”,[w:]„Pentagram”,Nr36,Wrocław1999,s.8-11).Bułgarski
bogomilizm(bogomili-odmiliBogu,bądźodimieniapopaBogomila)to
dualistycznanaukapropagowanaprzezpopaBogomila(Teofila)nauczającego,iż
stworzycielemświatawidzialnegojestnieBóg,leczSzatan.Bogomilnauczałza
czasówbułgarskiegocaraPiotra(927-969).(D.Zbíral,„Kataři”[w:]Internet-
http://mujweb.cz/www/david.zbiral).Ruchbogomiłów(bogomilów)obecnybyłna
terenieBułgariiiBośnimiędzyXiXVIwiekiem.Częstokroćbogomiłów
utożsamianozpaulicjanamiikatarami.(A.M.diNola,„Diabeł”,przeł.I.Kania,
