Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
MałgorzataSiekańska▪Talentsportowy.Psychologiczneiśrodowiskowe...
–
świadczenia(EP)–dotycząspecjalnieopracowanychprogramówistrategii
nauczania(wzbogacanie)orazstrukturyorganizacyjnej(świadczeniaadmini-
stracyjne),np.tworzeniagrupzainteresowańwformiezajęćdodatkowychlub
przyspieszania(wcześniejszerozpoczynaniei/lubnprzeskakiwanie”nabardziej
zaawansowanypoziomnauczania).
Elementem,któregorolaorazumiejscowieniewaktualnejwersjimodeluzna-
czącosięzmieniły,jestczynnikprzypadku.WDMGT2.0reprezentujeonstopień
kontrolipotencjalnegotalentunadczynnikamiśrodowiskowymi(np.narodziny,po-
chodzenie).
ModelDMGT2.0ilustrujekoncepcjęrozwojutalentu,którajestograniczonado
poziomudającychsięzaobserwowaćzachowań.Wspierającestrukturybiologiczne,
którewsposóbdynamicznywzajemnienasiebieoddziałują,usytuowanesąujego
podłoża.Choćniesąwidocznenaschemacie,zapewniająodpowiednirozwójnatural-
nympredyspozycjomorazwielukatalizatoromintrapersonalnym(Gagné2008,2010).
Autorkoncepcjipodkreśla,żezaproponowanyprzezniegomodelniereprezentuje
wszechstronnegorozwojuczłowieka,lecztylkoteaspekty,którewpływająnaprocesroz-
wojutalentuipojawieniesięwybitnychosiągnięć.Zwracarównieżuwagę,żejeślimamy
doczynieniaztalentem,toznaczy,żewprzeszłościdanaosobareprezentowałagrupę
zdolnych.Zależnośćtaniedziaławodwrotnąstronę.Dysponowaniepewnympotencjałem
nieoznacza,żeprzekształcisięonwtalent,cowidaćnaprzykładziezjawiskanieadekwat-
nychosiągnięć(underachievement).nNiepewność”codorozwojuzdolnościdotyczynie
tylkopoziomumożliwychosiągnięć,alerównieżkierunkurozwoju.Zdolnościsąrepre-
zentacjąpewnychmożliwości.Poszczególnepredyspozycjemogąsięrozwijaćwróżnych
obszarach,np.rozumowanieanalitycznemożebyćpodstawąumiejętnościnaukowego
wnioskowaniaumatematyka,jakrównieżumiejętnościanalizowaniagry,któracharak-
teryzujeszachistę,czywreszciestrategicznegoplanowaniastosowanegoprzezsportowca.
Coprawda,rozwójtalentuwkażdymprzypadkuuwarunkowanyjestwszystkimi
czteremaczynnikami(G,I,D,E),którychznaczeniejesttymwiększe,imbardziej
ambitneceledanaosobachceosiągnąć,niemniejjednakkażdaścieżkarozwojujest
innaipozytywnywpływczterechgłównychczynnikówuposzczególnychosóbmoże
sięznacznieróżnićpodwzględemintensywnościiczasutrwania(Gagné2008,2010).
Nateaspektyzwracająuwagęspecjaliścizajmującysięzagadnieniemrozwoju
talentuwsporcieiuwarunkowaniamiwpływającyminaosiąganiemistrzowskiegopo-
ziomukompetencji(Phillipsiin.2010b).Podkreślająrównieżznaczeniewielodyscy-
plinarnegopodejściawkoncepcjiGagné,aledostrzegająjednocześniepotrzebęwery-
fikowaniapowiązańmiędzyelementamimodeluidalszegoposzukiwaniakonkretnych
wyjaśnieńwkwestiimożliwościzwiązanychzewspieraniemprocesuidentyfikowania
irozwijaniazdolności(Phillipsiin.2010b).
PodobnestanowiskoprzedstawiłMacDonald(2011),którydoceniłwmodelu
DMGTszerokieujęcieczynnikówwarunkującychprzebiegprocesurozwojowego.
Uznałjednocześnie,żewprzypadkusportunieuzasadnionejestskupianiesiętylkona
