Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
EwaŁubieniewska
atralności«jako»udania«”4.Uczestnicyperformatywnego
ruchujednymtchemwymieniająsiedemgrzechówgłów-
nychcechującychowąDteatralność”:tworzeniemimetycz-
negoobrazuświata,zależnośćodtekstu,budowanieiluzji
rzeczywistości,nadawaniejejznamioncałościprzezwpro-
wadzaniefikcyjnejfabułyibiorącychwniejudziałposta-
ci,udaniejakosposóbichanimacjiprzezaktora.Słowem-
oferowanieoddzielonemuodscenyczwartąścianąwidzo-
wisztucznegoproduktu,którysprzedajesięprostodusznej
publicznościjakoDprawdziwy”.DTeatralność”pojmowana
jestwięcpoprostujakoobciążonynaturalistycznymrodo-
wodemrealizm,zewszystkimiatrybutamiscenypudełko-
wej.Znikajązpolawidzeniafenomenyteatrugreckiego,
średniowiecznegoczyelżbietańskiego(chybażeprzypisze
sięichzałożeniomperformatywnycharakter)iprzemilcza-
nazostajeestetycznarewoltaWielkiejReformyTeatralnej
(któraimpetswegoinnowacyjnegoruchukierowałamię-
dzyinnymiprzeciwmetodzieStanisławskiego).Zdrugiej
stronychętnieanektujesiędlawłasnychpotrzebideewy-
bitnychreprezentantówReformy:AdolfaAppii,Wsiewoło-
daMayerholda,Antoine)aArtauda,BertoltaBrechta,Wit-
kacego,cojestdalekoidącąmistyfikacją.Traktującichjako
propagatorówinspeaktówperformatywnych,którychDre-
alność”wyrażaDprawdę”(którejwyrazemmabyćnaprzy-
kładbólranionegonaoczachpublicznościciała),reduku-
jesięto,cowwizjachwymienionychwielkichanimato-
rówwyobraźnistanowiłoistotęrozumieniaprzeznichDte-
atralności”.NieutożsamianojejzpojęciemDiluzji”,które-
muDwspółczesnyuzusjęzykowy”przypisuje(byzacytować
słowaArturaDudy)Dfałsz”,Dkłamstwo”,Dsztuczność”5,lecz
uważanozaefektkreacji,któranieDoszukuje”maluczkich
imitowaniemDprawdy”,tylkootwarciedemonstrujepro-
ceswłasnychartystycznychpoczynań.
Mimoidiosynkrazjiwobecteatruwyrażanejprzezwie-
luperformerów,chętniewzbogacająoniswojestrategie
wpływanianarzeczywistośćopewneelementyteatralne.
4
E.Bal,RobertoBegniniiBeppeGrilloobalająpremiera.Teatralność
ipolitycznośćjakodwaaspektyperformatywności,[w:]Performans,
performatywność,performer…,dz.cyt.
5
A.Duda,Teatrrealności.Oiluzjiirealnościwteatrzewspółczesnym,
Słowo/ObrazTerytoria,Gdańsk2006,s.86.
