Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
uzdolnionyabsolwentpłockiejMałachowianki,inżyniergeolog,współpracownik
D.MendelejewaorazbraciNobel,współtwórcatechnikiwydobywaniaropyspod
dnamorskiegowBakuWitoldZglenicki[8-10].
Dynamicznyrozwójprzemysłunaftowegomiałmiejscewkilkurejonach
świataiprzechodziłróżnefazy.Naprzykład:wroponośnychregionachBakunad
MorzemKaspijskimRobertNobelzmodernizowałrafineriękupionązapienią-
dzeLudwiga(obajbraciaAlfredaNobla)izpowodzeniemzacząłkonkurować
zinnymirafineriamidziałającymiwBaku.Wpaździerniku1876r.pierwszapar-
tiaolejuoświetleniowegozrafineriiNoblówdotarładoPetersburga.Wciągukil-
kulatrosyjskiprzemysłnaftowydogonił,anawetnajakiśczasprześcignął,prze-
mysłamerykański,aSzwedLudwigNobelstałsię„NaftowymKrólemBaku”.
W1911r.wStanachZjednoczonychsądantytrustowyzdecydował,że
StandardOilzostaniepodzielonynaszeregniezależnychfirm.Największąmiał
byćdotychczasowyholdingStandardOilofNewJersey,któryprzejąłbezmała
połowęzasobówStandardOiliprzemianowałsięzczasemwEsso,anastęp-
niewExxon.KolejnymcodowielkościbyłStandardOilofNewYork,któ-
ryprzejął9%StandardOiliistniałpotempodnazwąMobil.Inneto:Standard
OilofCalifornia,nazwanyzczasemChevron,StandardOilofOhio-Sohio,
StandardOilofIndiana-Amoco,ContinentalOil-Conoco,orazAtlantic,któ-
rypotemwszedłwskładARCO[1].Nakontynencieamerykańskimpo1909r.
Meksykzająłliczącąsiępozycjęnarynkunaftowym.Wkrótcewybuchła„nafto-
wagorączka”wWenezueli,gdziew1921r.wydobyciewynosiło1,4mlnbary-
łek,aw1929r.wzrosłodo137mln.
WEuropieprzemysłnaftowyrozwijałsięnaPodkarpaciuorazwRumuniiwokoli-
cachPloeszti.TużprzedIwojnąświatowąnaterenachpóźniejszejIIRzeczypospolitej
wydobywanoprawie2mlntonropyrocznie(Borysław,Drohobycz).Wdrugiejpo-
łowieXXwiekuodkrytoirozpoczętoeksploatacjędużychzłóżropynaftowejpod
dnemMorzaPółnocnego,m.in.napolachEkofiskiForties.
WrejonieZatokiPerskiejposzukiwaniaropyrozpoczętowKuwejciew1935r.,
alemetodębadańsejsmicznychzastosowanodopierow1936r.WregionieBurgan
w1938r.nastąpiłnieoczekiwaniepotężnywytryskropy.WzdłużZatokistwierdzono
formygeologiczneświadcząceoobecnościznacznychpokładówropy.Piaszczysty
PółwysepArabskirobiłwrażenieczegośabsolutnieunikalnegowhistoriiprzemy-
słunaftowego.Byłotocośznaczniewięcejniżocenageologiczna,brzmiałojakza-
powiedźdramatycznychprzemianwprzemyślenaftowym,któremiaływywrzećol-
brzymiwpływnacałąświatowąpolitykę.Punktciężkościświatowegoprzemysłunaf-
towegozrejonuZatokiMeksykańskiejiKaraibówprzesunąłsięnaBliskiWschód,
wrejonZatokiPerskiej.W1944r.firmaCasoczmieniłanazwęnaArabianAmerican
OilCompany,wskrócieAramco,któregowłaścicielamipozostawałyStandardOilof
CaliforniaiTexaco(wkwietniu2021r.rządArabiiSaudyjskiej,od1976r.właścicie-
laAramco,ogłosiłzamiarzbycia1%udziałówwspółcezacenę19mldUSD).
8
