Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.1.KLASYFIKACJAGWINTÓWICZĘŚCIZGWINTEM
15
a)gwintystałe,awśródnich:
Igwintymocujące-sątogwintynajczęściejozarysietrójkątnym,oα=600lub
550,samohamowneoψ=3;50,tzn.zzachowaniemwarunkutgψ<ς,azaokrą-
glonednobruzdygwintustanowijegododatkowewzmocnienie;
Igwintyzłączne-sątoróżnegorodzajugwintyrurowe,zpodziałkąoliczbiezwo-
jówna1cal,stosowanedołączeniawodnychigazowychrurinstalacyjnych,ru-
rociągówwiertniczych,rurrdzeniowych,szlamowychitp.;
Igwintyuszczelniające-np.gwintyrurowezeszczelnościąuzyskiwanąna
gwincie,m.in.gwintystożkowebutliizaworówbutlowychdogazówtechnicz-
nych;
Igwintyspecjalne-dotejgrupygwintówzaliczasięgwintyarmaturyelektrycz-
nej,okularów,przyrządówoptycznych,obiektywówmikroskopów,częścizega-
rowych,roweroweitp.
b)gwintyruchowepracującewwarunkachtarciaślizgowegolubtarciatocznego,
awśródnich:
Igwintyposuwowe-wodróżnieniuodgwintówmocującychtarciejesttuczynni-
kiemniepożądanym,powodującymzużycieiosłabieniewłasnościużytkowych
gwintów.Dlategostosujesięprzeważniegwintytrapezoweiprostokątne,przy
którychwspółczynniktarciajestmniejszywporównaniuzgwintamizzarysem
trójkątnym.Tarcietocznewystępujeprzyzastosowaniugwintówpółokrągłych,
gdzieelementempośredniczącymmiędzyśrubąanakrętkąsąkulki;
Ipomiarowe(mikrometryczne)-sątozwyklegwintyozarysietrójkątnym,drob-
nozwojne,wykonanezdużądokładnościąistarannością,spełniającefunkcjępo-
miarowąlubdokładnegopodziału;
Inapędowe-stosowanewobrabiarkachiurządzeniach,wktórychwystępująduże
jednostronneobciążenia,np.wprasachhydraulicznych,urządzeniachmocują-
cychmaszynhutniczych.Najczęściejmazastosowaniegwinttrapezowyniesy-
metryczny,wktórymjednastronazarysupochylonajestpodkątem300,adruga
roboczastronagwintu-podkątem30.Wkażdymprzypadkudnobruzdypowin-
nobyćzaokrąglone,comawpływnazwiększeniewytrzymałościgwintuprzy
obciążeniachdynamicznych.Marównieżzastosowaniegwintozarysieprosto-
kątnym,który-jeśliwystępujewzłączubicie(nakrętkilubśruby)-dajemniej-
szebłędywprzemieszczeniu.Gwinttenjesttrudniejszydowykonania,łącznie
zodpowiednimdopasowaniemdogwintunakrętki,aponadtoulegaszybszemu
zużyciunabocznychpowierzchniach.Przyzałożeniujednakowychwarunków
pracy(obciążenie,smarowanie,chropowatośćpowierzchni,materiałikątwznio-
su)mniejszasumarycznasiłatarciawystępujewprzypadkugwintuprostokątne-
go.Zpunktuwidzeniawytrzymałości,technologiiwykonania,zapewnieniawy-
sokiejdokładnościwymiarówdopraktycznegostosowaniazalecasięgwintytra-
pezoweniesymetryczne.
Wcałymzbiorzegwintów,wramachstrukturyrodzajówgwintowanychczęści,
możnadokonaćdodatkowegopodziału,przyjmującjakokryteriumcechykonstrukcyj-
no-technologiczne,amianowicie:
