Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
a)
b)
Rys.1.2.Momenttoroidalny(a)iefektmagnetoelektryczny(b)[8]
zastosowaniewróżnychdziedzinachtechniki[319].Rozwójtechnologiiwy-
twarzaniaibadańferroikówwdużejmierzezadecydowałinadaldecyduje
orozwojucywilizacyjnym.
Multiferroikistanowiąwąskągrupęmateriałówferroikowych,którewy-
kazująrównocześnieconajmniejdwarodzajestanówfizycznych:stanferro-
magnetyczny(antyferromagnetyczny,ferrimagnetyczny),stanferroelektryczny
(antyferroelektryczny,ferrielektryczny),stanferroelastyczny(ferromagnetoela-
styczny,ferroelastoelektryczny)itd.Zgodnieznomenklaturątermodynamiczną,
multiferroikitoniektóreferroikiIIiIIIrzędu,którecharakteryzująrówno-
cześnieconajmniejdwaspontanicznieuporządkowanepodukładyspośród
stanów:FM,FE,FESiFT[8].Domultiferroikówzaliczasięmiędzyinnymi:
ferroelektromagnetyki(FEM=FM+FE),ferroelektroelastyki(FEES=FE+
+FES)iferromagnetoelastyki(FMES=FM+FES).Multiferroikiwporów-
naniuzferroikamicharakteryzujeznaczniepodwyższonainteligencja.Prze-
jawiasiętomiędzyinnymiwtym,żereagująiodpowiadająnadziałanie
większejliczbybodźcówzewnętrznychróżnorodnejnatury(magnetycznej,elek-
trycznej,mechanicznej,termicznejitd.)orazstwarzająwiększemożliwościza-
stosowańwukładachpamięciinformacjiiichprzetwarzania.Możliwościapli-
kacyjnemultiferroikówsąrównieżowieleszerszewstosunkudozastosowań
ferroików.Zależąprzedewszystkimodstopniawzajemnegosprzężeniapo-
szczególnychpodukładów(magnetycznego,elektrycznegoisprężystego).
Ferroikoweukładyfizycznemogąbyćscharakteryzowaneprzezzmianęich
spontanicznegouporządkowaniawprzestrzeniiczasie.Ferromagnetyzmifer-
roelektrycznośćodpowiadająukładom,wktórychuporządkowanieparametrów
zmieniaichznakodpowiedniowczasieiprzestrzeni(rys.1.3)[8].Wprzypad-
kuferroelastycznegoukładużadnatakazmiananiewystępuje.Trzypodstawo-
weuporządkowaniaferroikoweodpowiadajątrzemzczterechprzedstawionych
rodzajówformuporządkowania,natomiastczwarteuporządkowanie,nazywane
ferrotoroidalnym,charakteryzujesięzmianąznakuspontanicznegouporządko-
waniazarównowczasie,jakiprzestrzeni.Multiferroikisąprzestrzennieicza-
10
