Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
4;
Technologieiprocesyochronypowietrza
Dotychczasowezmianyregulacjiprawnych,wszczególnościimplementacjapra-
waeuropejskiegonapoczątkulatdwutysięcznychniewpłynęławsposóbistotnyna
zmniejszenieemisjiLZOwPolsce.
4.5.TRWAŁEZANIECZYSZCZENIAORGANICZNE(TZO)
Popojęciemtrwałezanieczyszczeniaorganiczne(TZO,ang.pesistentorganicpollu-
tants-POPs)rozumiemyorganicznesubstancjechemiczne,którecharakteryzująsię
tym,żepouwolnieniudośrodowiskapozostająwnimniezmienioneprzezwyjątkowo
długiczas(wielelat);szerokorozprzestrzeniająsięwśrodowiskuwwynikudziałania
naturalnychprocesówzachodzącychwglebie,wodzieorazwpowietrzu;ulegająaku-
mulacjiwtkankachtłuszczowychorganizmówżywych,wtymludziisąobecnewwyż-
szychstężeniachnawszystkichpoziomachłańcuchapokarmowegoorazwwiększości
sątoksycznedlaludziizwierząt.Znacznaichczęśćzaliczanajestdogrupyksenoestro-
biotyków-substancjizakłócającychdziałaniesystemuwydzielaniawewnętrznego
(ang.endocrinedisrupters).
DonajbardziejznanychTZOzaliczamy:
●
niektórepestycydy,np.aldryna,chlordan,DDT,dieldryna,endryna,heptachlor,
heksachlorobenzen,mireks,toksafen,chlordekon,α-heksachlorocykloheksan,
β-heksachlorocykloheksan,lindan(γ-heksachloro-cykloheksan),pentachlorobenzen,
technicznyendosulfanijegoizomery,pentachlorobenzen;
●
chemikaliaprzemysłoweiproduktyubocznesyntezchemicznych,np.heksachloro-
benzen,polichlorowanebifenyle(PCB),heksachlorobutadien,kwasperfluorooktano-
sulfonowy,polibromowaneeterydifenylowe:eterytetra-ipentabromodifenylowe,
stanowiąceskładnikihandlowegoeterupentabromodifenylowegoorazeteryheksa-
iheptabromodifenylowe,stanowiąceskładnikihandlowegoeteruoktabromodifeny-
lowego,polichlorowanenaftaleny,krótkołańcuchoweparafiny,heksabromobifenyl,
pentachlorobenzen,kwasperfluorooktanosulfonowy,jegosoleifluorekperfluoro-
oktanosulfonylu;
●
produktyuboczneprocesówspalania:polichlorowanedibenzo-p-dioksyny(PCDDs)
ipolichlorowanedibenzofurany(PCDFs),polichlorowanebifenyle(PCBs),wielo-
pierścieniowewęglowodoryaromatyczne(WWA),heksachlorobenzen.
Zgodniezprzyjętąw2001r.KonwencjąSztokholmską(wsprawieTZO)ichuwol-
nieniadośrodowiskapowinnybyćminimalizowane.
Pierwszedwiegrupy,tj.pestycydyorazchemikaliaprzemysłoweiproduktyubocz-
nesyntezchemicznychstanowiązagrożeniaprzedewszystkimdlawódgruntowych
ipodziemnychorazglebyipowierzchniziemi.Chemikaliaprzemysłoweorazprodukty
ubocznesyntezchemicznychmogąwystępowaćpraktyczniewewszystkichproduk-
tach,stądteżmogąstwarzaćzagrożeniedlaludziizwierząt.Zpunktuwidzeniaochrony
powietrzanajwiększeznaczeniemająemisjeTZOzostatniejgrupy.Najważniejszymi
źródłamiichpowstawaniaiemisjidoatmosferysą:
●wszelkiegorodzajuprocesyspalania,
●procesymetalurgiczne,
