Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
38|JanJabłoński
produkcjąwiążesięemisjazanieczyszczeń,amarginalnymispołecznymikosztami
jegoprodukcji.OznaczatosytuacjęnieoptymalnąwsensiePareta.Przywrócenie
stanuoptymalnegowymagainternalizacjizewnętrznychnegatywnychefektów
środowiskowych.PodatekPigouzaproponowanywgłośnejpracyEconomicsof
Welfarebyłkoncepcjąrozwiązaniategoproblemu.Polegałnaopodatkowaniuza-
nieczyszczeńodprowadzanychdośrodowiskaprzezsprawcęgenerującegookre-
ślonekosztyspołeczne.
Zpoczątkiemlat60.XXw.pojawiłsięteorematCoase’a-alternatywnawobec
podatkuPigoumetodainternalizacjizewnętrznychefektówśrod
owiskowych[1].
Zewnętrzneefektyśrodowiskowesąskutkiembrakurynkówzanieczyszczeńśro-
dowiska.Napotykającnazerowącenęprodukowanegoprzezsiebiezanieczyszcze-
nia,jegosprawcaniemamożliwościnabyciadodatkowychprawwłasności.Wpo-
dobnejsytuacjiznajdujesięposzkodowany,którynawetgdybychciał,niemoże
zapłacićsprawcyzaodpowiednieograniczenieprodukcji.Wystarczającymrozwią-
zaniemjestuzupełnieniebrakującychrynkówiodpowiednioprecyzyjneokreślenie
prawwłasnościdowykorzystaniapojemnościasymilacyjnejprzyrody.Wówczas
problemynegatywnychzewnętrznychefektówśrodowiskowychzostanąrozwiąza-
neprzezmechanizmrynkowyzgodniezzasadąoptimumPareta[7,s.136].
Drugietappodejściadoprocesówochronyśrodowiska„odźródła”tookres
wdrażaniawynikówbadańteoretycznychPigouiCoaselawformiezasadoraz
instrumentówpolitykiekologicznej.Wkonsekwencjiochronaśrodowiskastajesię
elementemkosztówdziałalnościprzedsiębiorstwa:zanieczyszczającyalbopłaci
(kupujeprawadoemisjizanieczyszczeń),albobudujeurządzeniaoczyszczające.
Podstawowymiprzesłankamiumożliwiającymiformułowanienormstosowa-
niaekonomicznychinstrumentówochronyśrodowiskasądwiezasady.Pierwsza,
zwanazasadą„zanieczyszczającypłaci”(polluterpaysprinciple),opierasięnapo-
datkuPigou.Druga,funkcjonującajakolaissesfair,jestzwiązanazteorematem
Coasela.Zgodniezzasadą„zanieczyszczającypłaci”:
(a)zanieczyszczającypowinienponosićkosztyprzedsięwzięć,któreograniczają
emisjęzanieczyszczeńdopoziomuzapewniającegoakceptowalnystanśrodo-
wiska,określonydecyzjamiwładz;
(b)kryteriamiocenyzgodnościpostępowaniazzasadąprzedmiotowąsą:
-udziałpodmiotuwponoszonychkosztach:imjestonwiększy,tymwiększa
zgodność;
-stopieńproporcjonalnościmiędzyemisjązanieczyszczeń(lubspowodowany-
miszkodami)aopłatą(np.ztytułuemisji)wniesionąprzezzanieczyszczające-
go:imbliższyzwiązekpomiędzyemisjąaopłatą,tymlepszazgodność[9].
Celemzasadylaissesfairjestokreśleniewarunkówumożliwiającychadaptowa-
nienapotrzebyinternalizacjizewnętrznychnegatywnychefektówśrodowisko-
wychsprawdzonychwarunkówmechanizmurynkowego.Wtakimstanierzeczy
optymalizacjazanieczyszczeniaidziałalnościochronnejnazasadachlaissesfairto
nicinnegojakkonkretyzacjaaksjomatówmodelurynkowegodowarunkówwła-
